
Exploring the mechanisms of telomerase regulation in Saccharomyces cerevisiae
Promotie: | Mw. E. (Enikö) Fekete-Szücs |
Wanneer: | 30 oktober 2023 |
Aanvang: | 11:00 |
Promotors: | M. (Michael) Chang, prof. dr. K. Paeschke, prof. dr. M.A.T.M. (Marcel) van Vugt |
Waar: | Academiegebouw RUG |
Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |

Cellen zijn de bouwstenen van alle levensvormen; binnenin bevindt zich het DNA van het organisme, strak verpakt in chromosomen. Aan het einde van elk chromosoom bevinden zich speciale structuren genaamd telomeren. Telomeren beschermen de uiteinden van elk chromosoom tegen afbraak en fusie. Telomeren verkorten echter elke keer dat een cel zich deelt. Als telomeren een kritieke lengte bereiken, stopt de cel met delen en kan het senescentie of apoptose ondergaan. Een beschermend enzym genaamd telomerase is verantwoordelijk voor het toevoegen van nieuwe telomere sequenties om telomeerverkorting te overwinnen. Telomere disfunctie wordt geassocieerd met veroudering, kanker en andere ziekten. Het onderwerp van deze scriptie is het mechanisme van telomerase werving en activatie in het modelorganisme Saccharomyces cerevisiae. De werving en activatie van telomerase naar de telomeren zijn belangrijke reguleringspunten, bemiddeld door een complexe reeks interacties tussen telomeer-geassocieerde eiwitten, telomerisch DNA en de RNA-subeenheid van telomerase. Een van de centrale eiwitten in dit proces is Cdc13, dat bindt aan de single-stranded DNA-overhang aan het einde van het chromosoom. cdc13-2 is een goed gekarakteriseerde mutant-allel van het gen, dat aminozuur 252 verandert van glutaminezuur naar lysine. Telomerase kan telomeren niet verlengen in deze mutant, wat resulteert in telomeerverkorting, replicatieve senescentie en uiteindelijk celdood. In Hoofdstukken 2 en 3 beschrijven we onze onverwachte bevinding dat mutatie van twee extra genen, PIF1 en MEC1, beide onafhankelijk, via aparte mechanismen, het cdc13-2 fenotype kunnen onderdrukken. Over het algemeen illustreert mijn werk verder de complexiteit van telomerase-regulatie.