Streven naar grip op je eigen leven

Vrouwen van niet-westerse afkomst vinden moeilijk hun weg in de Groningse samenleving, zo blijkt uit onderzoek. Dat is de reden dat bij Multicultureel Vrouwencentrum Jasmijn de vrouwengroep Hestia is opgericht. Vrouwen uit deze groep krijgen les in personal organizing en lichaamsbewustwording, wat de vrouwen handvatten biedt om meer hun plekje in Groningen te vinden. Jolanda Tuinstra en Zinzi Pardoel (beiden Wetenschapswinkel en TGO) verbonden een onderzoek aan dit project, waar ze met veel enthousiasme over spreken. Hestia is niet voor niets de godin van de huiselijkheid en de familie…

De training wordt gegeven door Marjan Wolynski (lichaamsgericht therapeut) en Ellie Norden (professional organizer). Zij ontwierpen speciaal voor vrouwengroep Hestia een gezamenlijke training vanuit hun beide disciplines. Toen de inhoud stond en het onderzoeksplan klaar was restte de vraag of er wel genoeg animo voor zou zijn. De onzekerheid bleek van korte duur. De informatieavond liep storm en de aanmeldingen stroomden binnen. “Het liep als een trein!”, vertelt Jolanda. En zo startten 21 vrouwen in mei 2017 met de eerste fase van de training. Vijftien daarvan deden mee aan het onderzoek van Zinzi en Jolanda.

Rust in lijf, hoofd en huis

Deze eerste trainingsfase bestond uit tien wekelijkse bijeenkomsten, waarin elke keer een ander onderwerp centraal stond. Zo richtte een van de bijeenkomsten zich op lichaamsontspanning en mindfullness, waarbij de vrouwen ademhalingsoefeningen moesten doen. Bij een andere bijeenkomst lag de focus op personal organizing, toegespitst op post en administratie. Hierbij leerden de vrouwen hoe ze dit het beste konden organiseren, want dat blijkt voor sommigen toch best lastig. De training ging buiten de bijeenkomsten overigens gewoon door: de vrouwen kregen thuisopdrachten om het geleerde direct toe te passen op de praktijk van alledag.

Beweging veroorzaken

Inmiddels is de tweede trainingsfase van vrouwengroep Hestia gestart. In totaal hebben twaalf vrouwen gekozen om door te stromen naar het train-de-trainer traject. “Daarin  leren ze hoe ze zelf ook die training kunnen geven.” Want dat is het hele idee van de training: dat in de toekomst niet alleen Marjan en Ellie, maar ook deelneemsters van vrouwengroep Hestia de training geven. Zo is de training niet alleen voor de deelnemende vrouwen, maar ook voor andere vrouwen in hun omgeving. Trainingsfase drie bestaat vervolgens uit het geven van die trainingen. Minimaal twee keer in tweetallen, in een verkorte versie van vijf bijeenkomsten, is de afspraak. Een stukje wederkerigheid dus: dit is wat de deelnemende vrouwen ervoor teruggeven.

Alles is gezondheid

Het onderzoek dat Zinzi en Jolanda hieraan verbonden richt zich onder andere op de gezondheid van de vrouwen. Gezondheid in de ruimste zin van het woord. Ze maakten hierbij gebruik van wat zorgprofessional Machteld Huber ‘positieve gezondheid’ noemt. Volgens haar bestaat gezondheid uit  zes domeinen: lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven, sociaal maatschappelijk participeren en dagelijks functioneren. Oftewel, facetten die raken aan de reden dat vrouwengroep Hestia is opgericht én die terugkomen in de training.

Het onderzoek

In het onderzoek stond de vraag centraal in hoeverre de training leidt tot verbetering in de ervaren gezondheid van de vrouwen. Om dit te onderzoeken is Zinzi bij de start van de eerste fase met de vrouwen in gesprek gegaan. Waarom wilden ze eigenlijk meedoen? Wat hoopten ze ermee te bereiken? Wat zouden ze wensen op dit terrein? Na afloop van fase 1 is Zinzi wederom met de vrouwen in gesprek gegaan over hoe ze de training hadden ervaren en wat ze eraan hadden gehad. Beide keren hebben de vrouwen zichzelf op elk van de zes domeinen gescoord met een cijfer.

Deze gegevens zijn vervolgens geanalyseerd door een viertal studentes van de Rijksuniversiteit Groningen. 22 november presenteerden zij de resultaten op wat een van de Hestia-vrouwen benoemt als ‘typisch Nederlandse wijze’. Dat wil zeggen: onder het genot van koffie en thee mét een koekje erbij.

(Zichtbare) verbetering

Het onderzoek van de studentes toont cijfermatige verbetering aan op elk van de zes gezondheidsdomeinen, zij het kleine verbeteringen. Dit was geheel in de lijn der verwachting, want voor grote verbeteringen is tien weken erg kort. Uit de persoonlijke verhalen van de vrouwen daarentegen blijken juist al grote veranderingen, vertelt een aangenaam verraste Zinzi: “Ik heb in die tien weken luisteren en observeren écht een verschil gezien bij de vrouwen. Zo heeft een vrouw die voorheen binnen zat met angstklachten nu echt zin om zelf de training te gaan geven. Echt een enorme verandering.” Een aantal vrouwen gaf bovendien aan veel rustiger te zijn thuis. “Meer me-time noemen ze het”, vult Jolanda aan. En misschien nog wel mooier: die verandering blijkt volgens Zinzi ook uit hun verschijning. “Je hoort het in het gesprek, maar je ziet het ook echt aan de persoon. De vrouwen zitten er anders bij.” De vrouwen gingen van onopvallende naar gekleurde kleding met geverfd haar en lippenstift en eentje viel kilo’s af.

Succesformule

Kortom: een prachtig, uniek project en een betekenisvol onderzoek, met positieve resultaten. Hardop denkend komt Jolanda tot een verklaring van dit succes: “Het is dus een vraag vanuit de mensen om wie het gaat. Het is zeker niet vanuit de ivoren kennistoren bedacht van ‘we gaan nu een project met jullie doen’. Wij zijn er vanuit het UMCG bij gevraagd en zijn aangesloten, faciliteren  en onderzoeken. Het startpunt is dáár.” Jolanda is dan ook nog op zoek naar fondsen voor vervolggeld. “Het project verdient het gewoon. Dit moeten we niet laten lopen.”