Strafbaarstelling van euthanasie

Strafbaarstelling van euthanasie - Uitgesproken strafrecht?Met de Nederlandse euthanasiewet kreeg de arts in 2002 een wettelijke strafuitsluitingsgrond bij euthanasie. Een arts kan in beginsel niet strafrechtelijk worden vervolgd als de Regionale Toetsingscommissie Euthanasie oordeelt dat de arts heeft voldaan aan de wettelijke zorgvuldigheidseisen. De twee eerste eisen wegen voor het strafrecht het zwaarst: het euthanasieverzoek moet vrijwillig en weloverwogen gedaan zijn en de patiënt moet uitzichtloos en ondraaglijk lijden. Voldoet de arts hieraan niet, dan is vervolging denkbaar. Zover kwam het echter zelden. Betekent dit dat het strafrecht is uitgesproken en euthanasie moet worden gelegaliseerd?

Saskia Bolte-Knol onderzoekt de Nederlandse euthanasiewet vanuit verschillende perspectieven: het Nederlands historisch en juridisch perspectief, het internationaal mensenrechtelijk perspectief, het strafrechtelijk handhavingsperspectief en een normatief perspectief geïnspireerd op de filosofie van Emmanuel Levinas. Ze bepleit in haar proefschrift de toepassing van proportioneel strafrecht en een normatief kader.

Uit haar onderzoek wordt ook duidelijk dat ook de wetgever van 2002 normatieve uitgangspunten hanteerde en grenzen trok. Die grenzen lijken evenwel onder invloed van het normaliseren van euthanasie en de invulling van open normen uit beeld te raken en dat brengt risico’s met zich mee voor een zorgvuldige euthanasiepraktijk. Bolte-Knol’s dissertatie schetst daarvoor een oplossingsrichting: het organiseren van toezicht op de toetsingspraktijk, toepassing van het veiligheidsbeginsel en de herwaardering van de strafrechtelijke handhaving voor de twee belangrijkste zorgvuldigheidseisen, waarna het strafrecht  voor de overige zorgvuldigheidseisen kan worden gematigd.

Proefschrift: https://hdl.handle.net/11370/065c28e1-8fa3-4a0c-a11c-332bca435ce6