The Danish EU opt-outs: their legal significance, past and present

De Deense EU-opt-outs: hun juridische betekenis, vroeger en nu

In juni 1992 stemden de Denen ‘nee’ in een referendum over de goedkeuring van het nieuwe EU-verdrag dat wij kennen als ‘het Verdrag van Maastricht’. Dit betekende dat de beoogde ‘Europese Unie’ niet tot stand kon komen tenzij er een speciale oplossing zou worden gevonden om tegemoet te komen aan de Deense zorgen over het nieuwe EU-verdrag. Een dergelijke oplossing werd in december 1992 overeengekomen met het zogeheten Edinburgh-besluit. Het jaar daarop hield Denemarken een nieuw referendum met een positief resultaat, waarna het Verdrag van Maastricht werd geratificeerd.

De daaropvolgende dertig jaar zou Denemarken echter niet deelnemen aan bepaalde aspecten van vier specifieke gebieden van EU-samenwerking betreffende het burgerschap van de Unie, de euro, defensiesamenwerking en politie- en justitiesamenwerking.

Christian Thorning maakt voor zijn promotieonderzoek een uitgebreide juridische analyse van de zogenoemde Deense EU-opt-outs. Hij legt uit hoe ze zijn ontworpen in het Edinburgh-besluit en hoe ze later in de EU-verdragen zijn geïncorporeerd. Bovendien gaat hij in op wat de opt-outs precies inhouden en hoe deze kunnen worden gewijzigd. Dat laatste gebeurde in juni 2022, toen de Denen stemden om de defensie-opt-out af te schaffen – terwijl de andere opt-outs nog steeds van kracht zijn. Het lijkt misschien vreemd dat het juridisch mogelijk is dat Denemarken een bijzondere positie inneemt, maar Thorning legt de redenen erachter uit. Daardoor wordt duidelijk waarom het moeilijk is om het Deense standpunt te kopiëren, wat inderdaad het geval bleek te zijn toen Groot-Brittannië soortgelijke speciale regelingen onderzocht alvorens het uiteindelijk besloot de EU helemaal te verlaten.

Proefschrift: https://hdl.handle.net/11370/03903ea8-f4d5-41b4-a8f5-2ae4bde50f74