RUG eerste universiteit in Nederland met pilot voor recycling van plastic monostromen 

Tot voor kort werd, net als bij andere universiteiten, al het plastic uit de laboratoria van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) na gebruik verbrand. Omdat labplastic meestal verontreinigd is, werd het altijd als onveilig beschouwd voor recycling, zelfs na sterilisatie. De Green Labs-groep van de Faculty of Science and Engineering (FSE) en de Green Office zijn deze uitdaging aangegaan. Daarmee is de RUG de eerste universiteit in Nederland die monostromen van labplastic recyclet.

Veiligheid voorop

Het is niet voor niets dat labplastic normaal gesproken altijd wordt verbrand. Als universiteit hebben we veiligheidsafspraken met onze afvalverwerker. Als er een kans bestaat dat een plastic afval besmet is, wordt deze uit voorzorg verbrand. 'Veiligheid is onze eerste prioriteit', aldus Nils Elzinga, coördinator van de Green Office. Dit betekent dat er eerst overlegd moest worden met de veiligheidsfunctionarissen om veiligheidsrisico's in te dekken. Chemisch verontreinigd plastic bleek al snel buiten de scope te vallen, waardoor de focus ging naar biologisch verontreinigd plastic, schoon plastic en verpakkingsmaterialen.

Wat zijn plastic monostromen?

Plastic monostromen zijn afvalstromen die bestaan ​​uit één type polymeer, waardoor hoogwaardige recycling mogelijk is. In de pilot worden drie verschillende polymeren ingezameld: PP (polypropyleen), PS (polystyreen) en HDPE (hogedichtheidspolyethyleen). Deze hoogwaardige plastic grondstoffen worden gebruikt om nieuwe producten te maken, zoals emmers, kratten, bloempotten, meubels, plantenbakken, bekers en koffers.

Biologisch verontreinigd plastic steriliseren

Om biologisch verontreinigd plastic te reinigen, moet het worden geautoclaveerd. In dit proces wordt het plastic met behulp van stoom onder druk boven 100 °C gesteriliseerd, waardoor alle bacteriën, virussen en andere sporen worden gedood. Het voordeel: dit proces was al standaard voor biologisch afval, waardoor er geen grote aanpassingen in de workflow van de laboratoria nodig waren. 

Logistieke uitdagingen en creatieve oplossingen

Nadat de veiligheid van de inzameling was gegarandeerd, diende de volgende uitdaging zich aan. Het plastic moest apart worden ingezameld. Voor de aparte inzameling zijn afvalbakken, een tijdelijke opslagruimte en rolcontainers nodig. Sinds de invoering van de SUP-wetgeving over wegwerpplastic in 2024, gebruikt de universiteit geen afvalbakken meer voor koffiebekers. Dit maakte een duurzame oplossing mogelijk: de bakken konden worden hergebruikt voor het inzamelen van plastic monostromen. Om aan de veiligheidseisen te voldoen, ontwierp de Green Labs-groep deksels op maat voor deze bakken.

Modulaire stickers

Een andere uitdaging is dat alle labs verschillende plastic producten gebruiken. Een deel van deze verschillende producten zijn gemaakt van hetzelfde polymeer en kunnen samen worden ingezameld. Bij deelname aan het pilotproject vullen de medewerkers van de labs een formulier in om aan te geven welke plastic items gebruikt worden in hun lab. Vervolgens groepeert het Green Labs-team deze producten en maakt modulaire stickers voor elk deelnemend lab.

Werken met kleuren

Om het inzamelings- en scheidingsproces overzichtelijk te maken, krijgt elke monostroom een ​​aparte gekleurde zak. Zo kan Facility Support de te sorteren zakken gemakkelijk identificeren en onderscheiden van het normale gesteriliseerde afval. De zakken met verschillende kleuren monostromen worden vervolgens in de juiste rolcontainer geplaatst totdat het afvalverwerkingsbedrijf (PreZero) ze ophaalt.

Een primeur in Nederland

Met deze pilot neemt de RUG het voortouw in het inzamelen en recyclen van plastic monostromen in laboratoria van de Faculty of Science & Engineering, een belangrijke stap richting circulair werken in de laboratoria. Het Green Labs team is momenteel bezig de pilot op te schalen naar meer labs binnen de faculteit en zal de resultaten samen met alle betrokken stakeholders evalueren.

'Als deze aanpak succesvol is, kan dit als blauwdruk dienen voor andere onderzoeksinstellingen om het scheiden en recyclen van monostromen tot de nieuwe standaard te maken', aldus Alexandra Matei, voorzitter van de subgroep Afval van Green Labs.

Wil je meedoen?

Wil jouw lab meedoen aan de pilot of wil je meer weten? Neem dan contact op met greenoffice rug.nl.

Dit project is een samenwerking tussen: de Green Office, Green Labs RUG FSE, Health Safety and Environment FSE, Arbomilieudienst, Facility Support, Facilitaire Organisatie en PreZero.