Leerstoel Friese taal- en letterkunde krijgt prestigieuze Europese subsidie voor onderzoek naar toneelcultuur in Friesland

De leerstoel Friese taal- en letterkunde van de Faculteit der Letteren (Rijksuniversiteit Groningen), vertegenwoordigd door prof. dr. Goffe Jensma, heeft een JP ICH 2020-subsidie (Horizon 2020) van 219.000 euro gekregen voor internationaal vergelijkend onderzoek naar immaterieel erfgoed: Revoicing Cultural Landscapes: narratives, perspectives, and performances of marginalised intangible cultural heritage.

Het onderzoek zal samen met medewerkers van de Minorities & Multilingualism-groep van de Rijksuniversiteit Groningen worden uitgevoerd en maakt deel uit van een internationale samenwerking met universiteiten in Groot Brittanië (Falmouth University, Cornwall, penvoerder), Letland (University of Latvia) en Estland (University of Tartu). Onderwerp van Revoicing Cultural Landscapes is de vraag hoe nieuwkomers in een bepaalde regio traditioneel immaterieel erfgoed waarderen en het leren gebruiken als een gemeenschappelijke lokale waarde.

Het Friese deel van dit onderzoek wordt toegespitst op Friestalige toneelcultuur. In onze tegenwoordige samenleving blijkt juist het toneel een van de belangrijkste pijlers onder Fries zelfbewustzijn. Op amateurniveau bestaan nog steeds de dorpstoneelclubs waarin de ene helft van een dorp vanaf het podium de andere helft een kluchtige spiegel voorhoudt. Daarnaast (en ook wel wat daarboven) vind je tegenwoordig het enorm bloeiende fenomeen van de iepenloftspullen. Daar staan vertegenwoordigers van een heel dorp (en daarbuiten) op het podium om, vaak geleid door semiprofessionals, de rest van Friesland te laten zien hoe zij de wereld beleven. Tenslotte is er het professionele Friestalige toneel, onder andere belichaamd in Tryater, dat zich niet alleen op een Fries, maar ook op een Nederlands publiek richt. Hoe verhouden deze vormen van theater zich tot elkaar wanneer het gaat om dat zelfbewustzijn? Welke rol spelen niet-Friezen, niet-Friestalige mensen in elk van deze vormen van theater?

De Friese uitkomsten worden vergeleken met onderzoeken in de beide andere minderheidsgebieden, die van de Cornish en die van de Lijflandse minderheid. Dat levert voor alle betrokken regio’s nieuwe inzichten op en ook nieuwe manieren om de zichtbaarheid en weerbaarheid van minderheidsculturen te vergroten. Het onderzoek vindt plaats in de periode 2021 tot 2023.

Vanuit de Universiteit van Groningen zijn de onderzoekers: dr. Antine Zijlstra, dr. Sjoerd-Jeroen Moenandar, en een nog te werven post-doc.

Het onderzoek wordt uitgevoerd onder supervisie van prof. dr. Joana Silveira Duarte (PI). Daarnaast zijn als partner betrokken bij onderzoeksproject betrokken: Mercator, Keunstwurk en STAF, en Tryater.

Voor verdere inlichtingen neem contact met prof.dr. Goffe Jensma op.