Activisten ondergaan kwalitatieve verandering van het zelfbeeld

Hoe wordt een gewone burger ‘activist’ en wat doet dat met de identiteit van die persoon? Deze vragen staan centraal in het promotieonderzoek van Felicity Turner-Zwinkels. ‘Activist worden verandert mensen fundamenteel, vergelijkbaar met hoe religie dat doet,’ zo betoogt zij. Politisering betekent een fundamentele verandering van het zelfbeeld. Zij promoveert donderdag 16 februari aan de Rijksuniversiteit Groningen.

In navolging van de Arabische Lente in 2010 ontstond in het Westen een explosie van anti-regeringsprotesten en andere uitingen van publieke onrust in de vorm van massale straatprotesten en bezettingen. Vergelijkingen werden getrokken met de roerige jaren 60. Turner-Zwinkels: ‘Verrassend, want activisme gaat meestal gepaard met grote persoonlijke kosten. Waarom worden gewone burgers desondanks activisten? Dat probeerden wij te begrijpen.’

Turner-Zwinkels deed hiervoor literatuuronderzoek onderwierp proefpersonen in het laboratorium aan allerlei tests. Tevens volgde zij enkele honderden Amerikanen tijdens de presidentsverkiezingen. Om het proces dat mensen ondergaan zodra zij zichzelf als activist gaan zien te begrijpen onderzocht zij een cruciaal concept in de sociale psychologie: hun identiteit. De inhoud van een identiteit definieert immers de wijze waarop mensen zichzelf zien.

Activisme is niet één keer demonstreren

Turner-Zwinkels: ‘Activisten ondergaan een kwalitatieve verandering in hun zelfbeeld. In dit proces ontwikkelt hun zelfbeeld zodanig, dat politiek activisme er een vaak verregaande plek in krijgt. Ons onderzoek laat zelf zien dat zelfs de samenhang tussen alle andere identiteiten in het zelfbeeld verandert. De integratie van een nieuwe activistische identiteit heeft bijvoorbeeld tot gevolg dat ideeën die politiek activisme definiëren deel uit gaan maken van dat zelfbeeld.’

Anders gezegd, ‘ik demonstreerde onlangs tegen onrecht’ wordt dan ‘ik ben iemand die strijdt voor rechtvaardigheid’. Activisme kan begrepen worden als een psychologisch proces waarin ‘het politieke persoonlijk wordt’. Wat het betekent om ‘politiek’ te zijn en om ‘jezelf te zijn’ gaat steeds meer op elkaar lijken. Het resultaat hiervan is dat dat politieke doelen persoonlijke doelen worden, die actief worden nagestreefd, zelf als daar kosten aan verbonden zijn.

Curriculum Vitae

Felicity Turner-Zwinkels verrichtte haar promotieonderzoek - gefinancierd door NWO - bij de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen. Ze blijft als onderzoeker en docent verbonden aan de RUG.

Bron: persbericht NWO