Koninklijke Onderscheiding voor Roelien Bastiaanse

Vrijdag 24 april 2015 werd prof. dr. Y.R.M. (Roelien) Bastiaanse benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Mevrouw prof. dr. Y.R.M. (Roelien) Bastiaanse

Prof. dr. Roelien Bastiaanse (1955) is hoogleraar Neurolinguïstiek en vermaard onderzoeker op het terrein van storingen in het gebruik van werkwoordtijden en grammaticale disorders. Het gaat haar daarbij om de linguïstische en neurologische implicaties van afasie, maar ook om de implicaties van het onderzoek voor de meer praktische kant van diagnose en behandeling van afasie.

Bastiaanse heeft een eminente reputatie als deskundige op het gebied van neurolinguïstiek en meer in het bijzonder de afasiologie. Ze is een wereldberoemde pionier en leidende onderzoeker in haar vakgebied. Ze heeft een zeer belangrijke en internationaal erkende impuls weten te geven aan vernieuwing van onderzoek, onderwijs, training van jonge onderzoekers en patiëntenzorg. Ook het aantal uitnodigingen voor gastlezingen, tijdschriftredacties, en onafhankelijke commissies van internationale experts getuigen van haar uitzonderlijke kwaliteit.

Bastiaanse is buitengewoon succesvol bij het binnenhalen van subsidies voor haar onderzoek. Die komen van academische gremia zoals NWO, maar ook van veel andere partijen. Op deze manier heeft zij een unieke bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling van de neurolinguïstiek. Met meer dan 150 publicaties en conferentiebundels is Bastiaanse bijzonder productief. Ze publiceert gemiddeld 8 tot 10 artikelen per jaar, wat ver boven het gemiddelde is in de linguïstiek. Haar werk is vermaard, heeft bijzonder veel impact en wordt veel geciteerd. Zij stuurt eveneens een uitmuntende onderzoekgroep aan die in de recente visitatierondes bijna de hoogst mogelijke score behaalde.

Belangrijke impuls voor taalwetenschap

Zowel op onderzoeks- als onderwijsgebied heeft zij een excellent kennis- en researchnetwerk, dat zowel nationaal als internationaal grote erkenning geniet. Ze heeft daarbij laten zien dat ze diverse vernieuwingen heeft kunnen doorvoeren, die verder gaan dan de eigen opleiding en waarmee ze een belangrijke impuls heeft gegeven aan de taalwetenschap. Bastiaanse is bijvoorbeeld initiatiefnemer van een aantal innovatieve, maatschappelijk relevante en baanbrekende onderwijsprogramma’s, die deels in samenwerking met het HBO, deels in een internationaal netwerk zijn vormgegeven. Zij startte het programma Neurolinguïstiek, een van de twee basiscomponenten van de opleiding Taalwetenschap. Daardoor groeide die opleiding aanmerkelijk. Maar ook met haar vernieuwende en inspirerende stijl van college geven wist Bastiaanse veel studenten aan de opleiding te binden. Dat Bastiaanse letterlijk én figuurlijk buiten de grenzen van gewone onderwijsprogramma’s kan én wil denken bewees ze toen ze in 1999 de European Master’s in Clinical Linguistics opzette. Dit programma trekt inmiddels al twee decennia de meest getalenteerde studenten vanuit de hele wereld.

In samenwerking met de Hanzehogeschool heeft Bastiaanse een unieke opleiding Speech and Language Pathology opgezet, die universitaire studenten de mogelijkheid biedt naast hun studie ook een logopediebevoegdheid te halen en hbo-studenten de mogelijkheid biedt ook een universitair masterdiploma te behalen. Deze combinatie is zo bijzonder dat de New York Times er aandacht aan heeft geschonken. In 2004 was dit programma een van de eerste die de status van Erasmus Mundus Master of Excellence verkregen, met Europese subsidie. Als voortzetting hiervan heeft zij een Joint Doctorate programma, IDEALAB, ontwikkeld. Dit gezamenlijke promotietraject, aan meerdere universiteiten, heeft onlangs de eerste twee joint-PhD’s van de RUG afgeleverd. Bastiaanse is een van de eersten binnen de RUG die onderwijs en onderzoek systematisch geïnternationaliseerd heeft. Daardoor heeft zij ook in veel gevallen te maken gekregen met het feit dat wet- en regelgeving nog niet af was. Nooit heeft zij zich hierdoor echter laten afschrikken.

Uniek vakgebied

Bastiaanse besteedt daarnaast zeer veel, professionele én persoonlijke, aandacht aan haar promovendi. Het aantal bij haar afgeronde promoties is buitengewoon groot: 17, en nog 7 anderen zijn bezig. Ook internationaal gezien is dit aantal bij één hoogleraar in dit vakgebied uniek. Voor prof. Bastiaanse hebben onderwijs en onderzoek echter nooit op zichzelf gestaan. De resultaten heeft zij altijd ingezet voor diagnose en behandeling van patiënten, door het ontwerpen van behandelplannen en testmethodes. Hiertoe onderhoudt zij uitstekende contacten met professionals in de gezondheidszorg en met patiënten. Maar Bastiaanse was ook initiatiefnemer van het Groningen Expertisecentrum voor Taal- en Communicatiestoornissen, waar wetenschappelijk onderzoek en patiëntenzorg hand in hand gaan. Recentelijk heeft ze een applicatie voor een tabletcomputer ontwikkeld, ter vervanging van taaltesten op papier. In de eerste proeffase werd dit enthousiast ontvangen door zowel therapeuten als patiënten. Binnenkort wordt deze unieke, wereldwijd eerste afasiediagnostiek op de tablet uitgegeven. Bastiaanse geeft er zo blijk van haar buitengewoon wetenschappelijk vermogen in de praktijk te kunnen brengen op zo’n manier dat niet alleen de wetenschap er groot profijt van heeft, maar ook mensen met taal- en communicatiestoornissen.