ZonMw Parel voor toxicoloog Geny Groothuis

Toxicoloog prof. dr. Geny Groothuis van de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen, ontvangt vandaag een ZonMw Parel. Haar onderzoek naar vernieuwende technieken en de implementatie biedt alternatieven voor dierproeven in toxicologisch onderzoek. Ze ontvangt de parel uit handen van ZonMw directeur Henk Smid tijdens het 35e jaarcongres van de Nederlandse Vereniging voor Toxicologie in De Koningshof te Veldhoven.

Alternatieven voor dierproeven

Dierproeven zijn nog altijd een belangrijke methode om de werkzaamheid en veiligheid van geneesmiddelen te onderzoeken. Nu we langzamerhand steeds meer begrijpen van het menselijk lichaam op celniveau, komen alternatieven in zicht. Prof. dr. Geny Groothuis is een van de pioniers op dat terrein. Voor haar jarenlange onderzoek op het gebied van geneesmiddelen met behulp van speciale technieken en haar inspanningen om deze wereldwijd erkend en geïmplementeerd te krijgen, ontvangt zij nu een ZonMw Parel.

Leverplakjes

Om geneesmiddelenmetabolisme, -transport en -toxiciteit te onderzoeken, maakt Groothuis met haar onderzoeksteam gebruik van zogeheten precies-gesneden weefselplakjes (PCTS: precision-cut tissue slices) van de lever. Ze onderzoekt de werking van stoffen op plakjes van (onder meer) levers van proefdieren en de effecten op menselijke preparaten die met dezelfde techniek zijn gemaakt. De plakjes vormen als het ware een minimodel van de lever en dat maakt het mogelijk heel precies de relevante processen te analyseren. De plakjes worden gesneden met een speciaal ontwikkeld apparaat, waardoor de weefselstructuur intact blijft en de cellen gedurende meerdere dagen in leven blijven. Er zijn zo minder levers nodig en dus ook minder proefdieren. Met eén lever kunnen meer dan honderd minimodellen van de lever worden gemaakt. De techniek bespaart zo een evenredig aantal proefdieren. Ook werkt Groothuis aan technieken om de plakjes weefsel langer te kunnen bewaren. Zeker gezien de schaarste van menselijk orgaanweefsel is dit van grote betekenis voor het onderzoek naar geneesmiddelen.

Toepassing in het lab

Het belang van Groothuis’ werk is niet alleen gelegen in haar onderzoeksmethoden en de daarmee behaalde resultaten. Minstens zo belangrijk is haar pionierswerk om de vernieuwende technieken te verspreiden. In haar lab heeft ze inmiddels veel studenten, promovendi én collega’s geschoold, hetgeen de wereldwijde acceptatie en implementatie van de technieken duidelijk heeft gestimuleerd. Door de mogelijkheden voor het opzetten van een biobank met menselijk weefsel te onderzoeken, draagt ze verder bij aan de verspreiding van innovatieve technieken op het gebied van geneesmiddelenonderzoek.

Meer informatie

• Parelproject Leverplakjes toegepast in het lab
• Programma Meer Kennis met Minder Dieren (MKMD)