Phonological grammar and frequency: an integrated approach. Evidence from German, Indonesian, and Japanese

Promotie: mw. M.A. Sloos, 16.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Phonological grammar and frequency: an integrated approach. Evidence from German, Indonesian, and Japanese

Promotor(s): prof.dr. J. Nerbonne, prof.dr. J.M. van de Weijer

Faculteit: Letteren

Fonologische grammatica en frequentie-effecten: een geïntegreerde benadering

In taalverandering zien we gewoonlijk dat woorden met een relatief lage woordfrequentie sneller veranderen dan woorden met een relatief hoge frequentie. Omgekeerd observeren we in reductieprocessen dat relatief hoogfrequente woorden het eerst veranderen en relatief laagfrequente woorden pas later. Maar wat gebeurt er in variatie waarin noch taalverandering, noch reductie een rol speelt? Spelen frequentie-effecten ook een rol in stabiele taalvariatie of in leenwoordadaptatie? Marjoleine Sloos onderzocht fonologische variatie en verandering in drie deelstudies: de realisering van de lange klinker <ä> in het Duits, Nederlandse leenwoordintegratie in het Indonesisch, en een klankregel (rendaku) in het Japans.

Frequentie-effecten blijken zich inderdaad voor te doen, zodanig dat relatief hoogfrequente woorden zich aan een fonologische regel conformeren en relatief laagfrequente woorden uitzonderlijk gedrag vertonen. Dit gedrag kan in verband worden gebracht met een onduidelijke lexicale representatie of onduidelijke fonologische structuur. Sloos onderzocht ook de relatie tussen frequentie en grammatica en toont aan dat deze twee factoren niet zo onafhankelijk van elkaar zijn als in de literatuur over het algemeen wordt aangenomen. Frequentie-effecten blijken gevoelig te zijn voor fonologische structuur. Dit vraagt om een verbinding van twee in het verleden ongerelateerde modellen, resulterend in een gecombineerd Exemplar-Prototype-Optimaliteitstheoretisch model (EPOT).

Marjoleine Sloos (Woerden, 1970) studeerde Linguistics aan de Universiteit van Leiden. Ze verrichtte haar onderzoek aan het Centre for Language and Cognition Groningen, Faculteit der Letteren.