Making the African city. Dakar - Dar es Salaam - Kinshasa, 1920-1980

Promotie: mw. L.M.R. Beeckmans, 14.30 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Making the African city. Dakar - Dar es Salaam - Kinshasa, 1920-1980

Promotor(s): prof.dr. A. van der Woud

Faculteit: Letteren

Segregatie-agenda in Afrikaanse stedenbouw vaak niet gerealiseerd

Verschillende westerse stedenbouwkundige technieken en modellen werden in Afrika toegepast vanuit segregationistische doelstellingen. Toch werden de segregationistische plannen niet steeds vertaald naar de stedelijke ruimte. Dit komt omdat ook actoren buiten de stedenbouw de vorming van de stedelijke ruimte in Afrika mee wisten te bepalen ondanks belangrijke machtsonevenwichten in de koloniale en postkoloniale periode. Hun tussenkomst zorgde ervoor dat patronen van segregatie volgens andere lijnen waren georganiseerd dan voorgesteld in de stedenbouw. Dit blijkt uit onderzoek van RUG-promovenda Luce Beeckmans.

In haar proefschrift bekijkt Beeckmans de Afrikaanse stad vanuit comparatief perspectief. Aan de hand van drie casestudies wordt de historische ontwikkeling van drie steden in sub-Saharisch Afrika, namelijk Dakar (Senegal), Dar es Salaam (Tanzania) en Kinshasa (Congo), met elkaar vergeleken. In het deel Editing the City wordt ingegaan op de stedenbouwkundige planning van de Afrikaanse stad. Omdat de meeste stedenbouwkundige ontwerpen voor Afrikaanse steden zowel voor als na de onafhankelijkheid werden opgesteld door westerse stedenbouwkundigen, zijn ze ontegensprekelijk beïnvloed door stedenbouw¬kundige tendensen elders in de wereld. De Afrikaanse context zorgde echter voor specifieke modificaties. Beeckmans onderzocht hoe concepten en modellen uit de westerse stedenbouw werden ingezet vanuit ideologische motiveringen, in de eerste plaats op vlak van segregatie.

Het deel Making the City start met de observatie dat de Afrikaanse stad uit de stedenbouw zelden samenviel met de reële Afrikaanse stedelijke ruimte, tussen beide gaapte vaak een wijde kloof. Deze discrepantie werpt licht op de rol die actoren buiten de stedenbouw bij de vorming van de stedelijke ruimte speelden. In dit proefschrift worden zowel actoren op institutioneel niveau, het lokale bestuur, als de stadsbewoners, in beeld gebracht die bijdroegen aan de vorming van de stedelijke ruimte door bijvoorbeeld aanpassingen van de stedenbouwkundige ontwerpen te forceren, de realisering ervan te belemmeren of zich plekken in de stad toe te eigenen. Precies hun tussenkomst leidde ertoe dat de segregatie in de stedelijke ruimte van de Afrikaanse stad vaak veel complexer was dan de stedenbouwkundige ontwerpen doen vermoeden.

Luce Beeckmans (België, 1983) studeerde af als burgerlijk ingenieur-architect aan de Universiteit Gent. Ze verrichtte haar onderzoek aan het Instituut voor Cultuurwetenschappelijk Onderzoek Groningen, Faculteit der Letteren. Beeckmans werkt aan de Universiteit Gent.