IBM Faculty Award voor twee Groningse wetenschappers

30 november 2011

Prof. dr. Lambert Schomaker en prof. dr. Rien Herber hebben op 29 november een IBM Faculty Award in ontvangst genomen. Deze awards worden jaarlijks door IBM uitgereikt voor bijzondere verrichtingen op het terrein van ICT onderzoek en innovatie. Herber en Schomaker zijn dit jaar de enige Nederlandse onderzoekers die een Faculty Award ontvangen.

Schomaker

Professor Schomaker, hoogleraar Kunstmatige Intelligentie, krijgt de award voor de ontwikkeling van het systeem 'Monk', waarmee gezocht kan worden in handgeschreven historische documenten. Het systeem kon ontwikkeld worden, omdat men tegenwoordig via internet kan beschikken over woordafbeeldingen van deze documenten, die voorzien zijn van de correcte bijbehorende tekst. Met behulp daarvan leert de computer gaandeweg om de afbeeldingen te lezen.

Schomaker: ‘Het bijzondere van de opzet is dat er geen sprake is van een laboratoriumfase en een daarvan gescheiden operationeel stadium in de echte wereld. Het gaat om continu leren op materiaal dat van een aantal Nederlandse archieven binnenkomt. Een dergelijke opzet stelt bijzondere, nieuwe eisen aan computersystemen.’

Nieuwe historische documenten die kunnen worden verwerkt, komen uit de Groninger Archieven en het Leuvens Stadsarchief.

Herber

Professor Herber, hoogleraar Geo-energy, krijgt de award voor onderzoek naar het voorspellen van trillingen in verband met gaswinning. Omdat de druk in gasvelden terugloopt naarmate er meer gas gewonnen is, ‘zet’ het reservoir zich zo nu en dan. Aan het aardoppervlak ervaart men dat als trillingen die duidelijk gevoeld en geregistreerd kunnen worden. De vraag is: is aan te geven wanneer ondergronds trillingen gaan ontstaan die aan de oppervlakte voelbaar zijn?

Herber: ‘ Om die vraag te kunnen beantwoorden moeten we een beeld van de dynamiek in de ondergrond rond 3 à 4 km diepte zien vast te stellen. Hiervoor hebben we niet alleen de trillingen nodig die men hoe dan ook al voelt, maar ook de hele zwakke, die normaliter in de ruis verloren gaan en voor de mens niet merkbaar zijn. De opzet van mijn project is om juist die hele kleine trillingen waar te nemen met speciale sensoren die worden ingegraven op ongeveer 200 meter diepte. Je kunt ze dan beschouwen als een soort waarschuwingssignaal. Hiermee kunnen we proberen we een voorspelling te doen van het gedrag van een bijna leeggeproduceerd gasveld. Het nieuwe is dat dit niet gebeurt op basis van statistiek, maar door echte metingen.’