Exploiting natural and induced genetic variation to study hematopoiesis

Promotie: mw. A. Gerrits, 16.15 uur, Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Exploiting natural and induced genetic variation to study hematopoiesis

Promotor(s): prof.dr. G. de Haan

Faculteit: Medische Wetenschappen

Stamcellen monitoren met ‘genetische barcode’

Er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar de invloed van genetische variatie op de activiteit van genen en het ontstaan en het verloop van ziektes. Het onderzoek van Alice Gerrits laat zien dat variaties in het DNA niet altijd hetzelfde effect hebben op de activiteit van genen, maar dat dit effect sterk afhankelijk is van het celtype. Genetisch onderzoek naar afzonderlijke typen bloedcellen leidt dus tot andere conclusies dan onderzoek naar ‘bloedcellen’ in het algemeen. Toekomstig genetisch onderzoek kan dan ook het best worden uitgevoerd op zoveel mogelijk verschillende en gezuiverde celtypen, of zelfs op individuele cellen.

Tevens onderzocht Gerrits de mogelijkheid om het lot van bloedvormende stamcellen en hun nakomelingen na transplantatie in kaart te brengen. Door stamcellen te labelen met unieke stukjes DNA – een soort genetische barcodes – kunnen de nakomelingen van deze stamcellen heel goed in de gaten gehouden worden, zo blijkt. Bij celdeling wordt de barcode namelijk overgegeven van moeder- op dochtercel. Deze techniek lijkt zeer veelbelovend voor het monitoren van de bloedvorming in toekomstige gentherapiestudies, bijvoorbeeld met als doel genetische bloedziekten zoals sikkelcelanemie en thalassemie te genezen.

Alice Gerrits (Hardenberg, 1981) nam deel aan het Topmaster programma Medical and Pharmaceutical Drug Innovation van de Rijksuniversiteit Groningen. Ze verrichtte haar onderzoek aan de afdeling Celbiologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) en binnen onderzoeksschool GUIDE. Het onderzoek werd mede gefinancierd door de Europese Commissie en KWF Kankerbestrijding. Gerrits is inmiddels in opleiding tot klinisch chemicus in de Isala Klinieken in Zwolle.