Jeugd in perspectief: individueel èn samen jong

Oratie: mw. prof.dr. M.C. Timmerman, 16.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Titel: Jeugd in perspectief: individueel èn samen jong

Leeropdracht: Jeugd als sociaal verschijnsel

Faculteit: Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

De huidige jeugd zou een narcistische, of geïndividualiseerde jeugd zijn. Dit is echter een eenzijdig beeld; jongeren zijn ook samen jong. Het groepsleven van jongeren heeft, naast het gezin en de school een belangrijke invloed op de sociale en identiteitsontwikkeling, maar daarover is weinig bekend. De jeugdwereld onttrekt zich grotendeels aan de blik en de controle van volwassenen en dat willen jongeren vooral zo houden. Ouders, leraren en jeugdwerkers weten dat en verzuchten vaak dat ze geen idee hebben wat zich in de jeugdwereld afspeelt.

Of de jeugd van tegenwoordig nu wel of niet een narcistische, geïndividualiseerde generatie is, er valt in ieder geval wel een focus op het individuele te constateren, en niet alleen bij de jeugd zelf. Zowel in onderwijs, opvoeding als in het jeugdbeleid draait het om zelfregulatie, zelfstandigheid en zelfredzaamheid (Triple Z). Het is voor jongeren echter minstens zo belangrijk te leren functioneren in de jeugdwereld. Sommige jongeren hebben er moeite mee zich aan te passen aan de groepsnormen, anderen juist met het zich onttrekken daaraan. Ouders, leraren en hulpverleners kunnen jongeren helpen inzicht te krijgen in groepsprocessen en in hun eigen functioneren in groepen van leeftijdgenoten. Als zodanig is de pedagogische uitdaging samen te vatten als Triple S: Sociale ontwikkeling en Sociaal functioneren in de wereld van het Samen jong zijn.

Zonder wetenschappelijke onderbouwing kunnen beweringen over de jeugd e echter gemakkelijk uitgroeien tot mythen. Deze oratie is een pleidooi voor meer en diepgaand onderzoek naar de jeugdwereld die jongeren met elkaar vormen, naar jeugd als sociaal verschijnsel.