An acoustic analysis of vowel pronunciation in Swedish dialects

Promotie: mw. T.N. Leinonen, 13.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: An acoustic analysis of vowel pronunciation in Swedish dialects

Promotor(s): prof.dr.ir. J. Nerbonne, prof.dr. V.J. van Heuven

Faculteit: Letteren

Dialectverschillen in het Zweeds worden kleiner

Therese Leinonen deed onderzoek naar dialectverschillen in het Zweedse taalgebied. Er is veel variatie in de uitspraak van klinkers in Zweedse dialecten en in regionale variëteiten van het standaardzweeds. Tot nu toe bestond er echter geen volledige beschrijving van de variatie in klinkeruitspraak in het Zweeds. Leinonens doel was dan ook de dialectverschillen in klinkeruitspraak in het Zweedse taalgebied in kaart te brengen. Uit haar onderzoek komt naar voren dat de dialectverschillen kleiner worden.

Leinonen heeft een aantal statistische methoden toegepast om dialectgebieden en covariatie tussen verschillende klinkers in het materiaal automatisch te identificeren. De uitspraak van elke klinker per plaats, de geografische patronen die meerdere klinkers delen, en analyses van het geheel (alle klinkers samen) worden op kaarten in het proefschrift weergegeven. De kaarten laten zien dat de Zweedse dialecten een continuüm vormen wat betreft klinkeruitspraak. Er zijn geen scherpe dialectgrenzen. Het verschil tussen jonge en oudere sprekers is groot. De taalkundige afstanden tussen de plaatsen zijn veel kleiner voor jonge sprekers dan voor oudere sprekers. Dit wijst erop dat nivellering van de dialecten plaatsvindt. Nivellering betekent echter niet alleen convergentie van de dialecten aan het standaardzweeds. Voor een aantal klinkers blijken de jonge sprekers een nieuwe uitspraak te hebben die niet eerder in dialecten of het standaardzweeds heeft bestaan.

De resultaten zijn in het proefschrift geïllustreerd met een groot aantal kaarten in kleur. Deze zijn gemaakt met dialectometrische software die ontwikkeld is aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Therese Leinonen (Finland, 1976) studeerde Skandinavische taal- en letterkunde aan de universiteit van Helsinki. Ze verrichtte haar onderzoek bij het Centre for Language and Cognition Groningen, aan de Faculteit der Letteren. Leinonen is momenteel postdoc aan de RUG.