Onderzoek prof. Swagerman e.a.: risicomanagement in financiële sector onvoldoende

Nederlandse bedrijven hebben hun risicomanagement onvoldoende, inefficiënt en te oppervlakkig georganiseerd. Dat is de conclusie van het onderzoeksrapport 'Risicomanagement in tijden van crisis' dat prof. Dirk Swagerman van de FEB Controllersopleiding samen met Nyenrode, het Koninklijk NIVRA en PriceWaterhouseCoopers heeft uitgebracht. Het grootschalige onderzoek naar de status van risicomanagement in 2009 is uitgevoerd bij bijna 1.000 organisatiesin de financiële sector met een omzet/budget van meer dan € 10 miljoen.

De ontwikkeling van risicomanagement in Nederland staat volgens de onderzoekers duidelijk nog in de kinderschoenen. Daar komt nog bij dat er nauwelijks voortgang is gemaakt ten opzichte van vijf jaar geleden, toen er een vergelijkbaar onderzoek is gehouden. De onderzoekers hebben op basis van hun bevindingen zeven basisprincipes voor adequaat risicomanagement geformuleerd.

'Magertjes'

Van belang is bijvoorbeeld dat risicoanalyses meerdere malen per jaar en integraal worden uitgevoerd en dat de betrokkenheid niet alleen bij de hogere managementlagen ligt. Professor Swagerman: "Ook de momenten waarop risico’s worden geïnventariseerd scoren magertjes. Het gebeurt zeer spaarzaam bij belangrijke – strategische – beslissingen of bijzondere gebeurtenissen en/of incidenten. Dit wordt bevestigd door het lage aantal organisaties dat het risicoprofiel heeft herzien naar aanleiding van de huidige crisis. Ook de lage score, van minder dan de helft voor bespreking van de risico’s met Audit Commissie of de Raad van Commissarissen is symptomatisch."

Het is volgens de onderzoekers verder opvallend dat 'risicotolerantie' een lastig begrip blijft: slechts een klein deel van de onderzochte bedrijven heeft dit bepaald en daarvan heeft twee derde de risicotolerantie daadwerkelijk gekwantificeerd. Ook ontbreekt vaak enige structuur in risicomanagement: het overgrote deel van de bedrijven heeft geen risicomodel in gebruik. Tot slot laten de externe rapportages over risicomanagement te wensen over, terwijl risicomanagement pas echt effectief is als het leidt tot actie.

Swagerman: "De slotvraag is waar de controller in het hele verhaal is gebleven. De controller is wel betrokken bij risicomanagement, maar neemt niet, net zo min als andere functionarissen het voortouw om risicomanagement daadwerkelijk verder te brengen."

Meer informatie
- Prof.dr. Swagerman