540.000 euro van NWO voor onderzoek naar innovatie en industrialisatie in Europa

Dr. Herman de Jong van de FEB heeft van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) een subsidie van ruim een half miljoen euro toegekend gekregen. De titel van het onderzoeksproject luidt: Modern Times. European Capitalism in the Second Industrial Revolution 1900-1950. Het geld is bestemd voor de aanstelling van twee promovendi en een postdoc.  

Herman de Jong van de vakgroep Economics and Econometrics is tevens wetenschappelijk directeur van het N.W. Posthumus Instituut aan de FEB, een nationaal instituut gericht op onderwijs en onderzoek op het gebied van economische en sociale geschiedenis.

Het project

In de eerste helft van de 20^ste eeuw nam Amerika het economisch leiderschap over van Europa. De Jong: "Tijdens deze zogeheten 'Tweede Industriële Revolutie' waren de Verenigde Staten in technologisch opzicht geenszins pionier: veel economische innovaties bleken gebaseerd op Europese – en dan vooral Duitse -technologie (bijvoorbeeld in de chemie), patenten en multinationals. Waarom ‘verzuimde’ Europa aan te haken bij het Amerikaanse ontwikkelingstempo; was het pech, Amerikaanse superioriteit of schoot Europa simpelweg tekort?"

 

De Groningse economen gaan onderzoeken welk deel van dit verschil toe te schrijven is aan specifieke factoren als tekortkomingen in management, scholing of arbeidsverhoudingen, en welk deel aan ‘exogene’ factoren als oorlog, economische depressie of financiële politiek. Ook is nog onduidelijk hoe groot de onderlinge verschillen tussen de Europese landen waren.

 

"De tijd stilzetten"

"In neoklassieke analyses ligt de nadruk op oorlog en depressie als oorzaak", vertelt De Jong. "Maar wij gaan de hypothese testen dat Europa in een lang historisch proces mogelijkheden onbenut heeft gelaten en achterop is geraakt. We gaan daarvoor in deze studie – en dat is nieuw - de tijd af en toe stilzetten: het onderzoek baseert zich op synchrone vergelijkingen tussen economische sectoren van landen voor de jaren 1910, 1935 en 1950." De dwarsdoorsneden zullen de verschillen in welvaartsniveaus tussen sectoren en landen in kaart brengen, maar ook licht werpen op dieperliggende factoren. Te denken valt aan internationale verschillen in prijzen, scholingsniveau van werknemers, lonen, arbeidsuren, investeringskapitaal in gebouwen, machines en nieuwe technieken.

 

Huidige nieuwe voorsprong VS

"Met ons onderzoek krijgen we een nieuw perspectief op het Europese industrialisatieproces in de eerste helft van de twintigste eeuw, in vergelijking met de Verenigde Staten. Daarmee kunnen we ook inzicht krijgen in verschillen tussen Europa en de VS in de -huidige- derde golf van de Informatie- en Communicatie Technologie. De Verenigde Staten hebben namelijk inmiddels opnieuw een voorsprong opgebouwd."

 

Meer informatie

Dr. Herman de Jong, www.rug.nl/staff/h.j.de.jong/index