Medisch specialisten ervaren 'meer samenwerking' als meer verantwoording afleggen en minder autonomie

Door de toenemende complexiteit van de zorgvraag moeten medisch specialisten steeds vaker intensief samenwerken in multidisciplinaire teams. Promovenda Renee Stoffels toont aan dat deze samenwerking bij specialisten leidt tot het idee dat hun klinische autonomie afneemt en dat ze meer verantwoording moeten afleggen over beslissingen. Met name de snijdende specialisten ervaren deze effecten. Daarnaast blijkt de complexiteit van de zorgvraag een zekere voorspellende waarde te hebben voor het gewenste samenwerkingsgedrag van medisch specialisten.

Medisch specialisten moeten steeds vaker samenwerken, als gevolg van de toenemende complexiteit van de zorgvraag en de verdergaande specialisatie aan de aanbodzijde. Stoffels onderzocht drie aspecten van deze multidisciplinaire samenwerking. In de eerste plaats bekeek ze of er een relatie is tussen de complexiteit van de zorgvraag en het samenwerkingsgedrag. Daarnaast onderzocht ze of er gevolgen zijn voor de professionele autonomie van de medisch specialisten en keek ze hoe patiënten en artsen zélf de kwaliteit beoordelen van de zorg die is verleend door een multidisciplinair team.

Stoffels toont aan dat de complexiteit van de zorgvraag een zekere voorspellende waarde heeft voor het samenwerkingsgedrag van medisch specialisten tijdens multidisciplinaire patiëntenbesprekingen en de evaluatie van die besprekingen. Daarnaast blijkt de samenwerking te leiden tot een afname van de klinische autonomie, en - meer nog - tot een toename van het afleggen van verantwoording aan collega’s van de andere specialismen. Vooral de snijdende specialisten ervaren deze effecten. De ondersteunende specialisten ervaren juist een toename van hun autonomie als gevolg van de samenwerking. Patiënten beoordelen de kwaliteit van zorg over het algemeen als positief. Wanneer deze beoordeling vergeleken wordt met die van de specialisten, dan zijn er naast overeenkomsten ook verschillen. Met name op de aspecten: ‘patient empowerment’, ‘coördinatie in het team’ en ‘consensus in het team’ beoordelen de artsen hun prestaties beter dan hun patiënten.

Dit proefschrift kan medische teams o.a. inzicht geven in mogelijke verbeterpunten van hun zorgverlening en kan de teamleiders helpen bij het sturen van de discussies tijdens de teambesprekingen door het stimuleren van samenwerkingsgedrag.

Curriculum vitae
Renee Stoffels (Maastricht, 1963) studeerde gezondheidswetenschappen aan de Universiteit Maastricht. Ze verrichtte haar promotieonderzoek bij het Wenckebachinstituut van het Universitair Medisch Centrum Groningen, in samenwerking met de Faculteit Economie en Bedrijfskunde. Stoffels promoveert op 20 november 2008 (14.45 uur) tot doctor in de Economie en Bedrijfskunde bij prof.dr. H.B.M. Molleman. Co-promotor is dr. H. Broekhuis. De titel van het proefschrift luidt: Cooperation among medical specialists: “pain or gain”?