Receptiegeschiedenis Klassieke Oudheid is meer dan een toetje

Dr. Susanna de Beer is met ingang van 1 oktober dit jaar bijzonder hoogleraar Recepties van de Klassieke Oudheid aan de Faculteit der Letteren. Momenteel is zij Hoofd Oudheid en Klassieke Receptie en tevens Vice-directeur van het Koninklijk Nederlands Instituut Rome (KNIR).

Onze huidige Westerse wereld is voor een belangrijk deel gevormd door ideeën en verhalen die hun oorsprong vinden in de klassieke oudheid. Dat verklaart deels waarom het nog steeds interessant is die oudheid te bestuderen en telkens opnieuw te kijken hoe wij ons verhouden tegenover die geschiedenis. Maar het is minstens zo interessant te bestuderen waarom de klassieke oudheid zo lang maatgevend is geweest.

De Beer: ‘Receptiestudies meer zijn dan een lekker toetje. Ze dienen er niet toe om de oudheid op het voetstuk te hijsen, maar juist om te laten zien waarom dit keer op keer is gebeurd, en wie daar profijt van hebben gehad. De manier waarop wij de oudheid doceren op de middelbare school en de universiteit is zelf ook deel van deze geschiedenis. Dit historisch besef is fundamenteel om kritisch naar het vakgebied te kunnen kijken.’

De leerstoel kan ook bijdragen aan maatschappelijk debat. De Beer: “In mijn huidige onderzoek kijk ik naar de mythe van de terugkeer van het Gouden Tijdperk, en naar het gebruik van nostalgie in politieke propaganda door de tijd heen. Daarnaast bestudeer ik in het kader van een RUG-KNIR onderzoeksproject de rol van klassieke modellen en ideeën in settler kolonialisme. Stuk voor stuk thema’s die nu actueel zijn.

Interdisciplinair werken

“Receptiestudies helpen ons begrijpen hoe krachtig deze mythen en ideeën kunnen zijn. Ik ga graag met collega’s in discussie over de vraag hoe we hier in het heden mee om moeten te gaan. En dan bedoel ik niet alleen collega’s bij GLTC of Oude Geschiedenis.” De Beer wil de komende jaren de nadruk leggen op interdisciplinaire samenwerking, net als bij het KNIR. “Ik wil graag zoveel mogelijk disciplines bij deze leerstoel samenbrengen. Van archeologie tot kunstgeschiedenis en van taal- en cultuurstudies tot en met filosofie en religie hebben we allemaal met vergelijkbare vragen te maken.’

Koninklijk Nederlands Instituut in Rome

Dit academisch jaar rondt De Beer een periode van vier jaar af bij het KNIR, dat een lange geschiedenis heeft als het gaat om hoogwaardig onderzoek en onderwijs in de geesteswetenschappen. Het KNIR is een samenwerking van zes Nederlandse universiteiten, en wordt beheerd door de RUG. Vanaf volgend academisch jaar combineert dr. Susanna de Beer de functie van bijzonder hoogleraar aan de RUG met haar aanstelling als Universitair hoofddocent bij de Universiteit Leiden.

De leerstoel is ingesteld namens het Nederlands Klassiek Verbond, een vereniging voor iedereen die geïnteresseerd is in de Grieks-Romeinse Oudheid, klassieke talen, archeologie, en geschiedenis. De Stichting Leerstoel NKV stelt zich ten doel het onderzoek en onderwijs op het gebied van de receptiegeschiedenis van de klassieke oudheid te bevorderen.