De meetbaarheid van het effect van de sociale vaardigheidstraining van het Autisme Team Noord-Nederland van Jonx (Lentis) bij jongvolwassenen met een autismespectrumstoornis  

Aanleiding en doelstelling

Mensen met een autismespectrumstoornis (ASS) kunnen moeilijkheden ervaren op het gebied van sociaal functioneren. Hierdoor is er veel vraag naar sociale vaardigheidstrainingen (SoVa). In eerdere onderzoeken naar het effect van SoVa trainingen bij mensen met ASS werden heterogene meetmethoden, doelgroepen en uitkomstmaten gebruikt, wat wetenschappelijke beoordeling van het effect van SoVa trainingen bemoeilijkt. In het huidige onderzoek zal gekeken worden naar factoren waarop effecten van SoVa trainingen mogelijk zijn, evenals de meetbaarheid hiervan. Het Autisme Team Noord-Nederland (ATN) biedt een SoVa training specifiek voor jongvolwassenen (18-35 jaar) met een ASS. Het doel van het huidige onderzoek is te bepalen welke uitkomstmaten en meetinstrumenten belangrijk zijn bij het bepalen van het effect van deze SoVa training.

Methode

Door middel van een systematische literatuurstudie is onderzocht welke uitkomstmaten van belang zijn bij het bepalen van het effect van een SoVa training, en hoe deze gemeten kunnen worden. Om meer inzicht te krijgen in de uitkomstmaten zijn daarnaast diepte-interviews afgenomen naar de ervaringen van twee deelnemers en drie trainers met de SoVa training van ATN.

Resultaten

Drie uitkomstmaten komen naar voren in zowel het literatuuronderzoek als in de interviews om het effect van SoVa trainingen te onderzoeken, namelijk sociale vaardigheden, zelfvertrouwen en (ernst van de) ASS gerelateerde symptomen. De literatuur geeft verschillende instrumenten om deze uitkomstmaten te meten. De Social Responsiveness Scale (SRS), Social Skills Rating System, Vineland Adaptive Behavior Scale, Diagnostic Analysis of Nonverbal Accuracy, Behavior Assessment System for Children en de Quality of Play Questionnaire blijken bruikbare instrumenten om sociale vaardigheden te meten. De SRS, Child Behavior Checklist en de Social Communication Questionnaire blijken geschikt om ASS gerelateerde symptomen te meten. De SRS is daarnaast geschikt om het zelfvertrouwen in kaart te brengen.

Conclusies en aanbevelingen

Uit het huidige onderzoek blijkt de SRS het best bruikbare meetinstrument voor het ATN om het effect van de SoVa training voor jongvolwassenen met ASS te kunnen bepalen. Dit instrument brengt de uitkomstmaten sociale vaardigheden, ASS gerelateerde symptomen en zelfvertrouwen in kaart.

Deelnemers ervaren verschillende problemen op het gebied van sociale communicatie- en interactie. Het wordt daarom aangeraden om voorafgaand aan de SoVa training met iedere deelnemer individuele doelen op te stellen en deze na afloop te evalueren, onder andere met behulp van tevredenheidsvragenlijsten voor alle betrokkenen. Geadviseerd wordt om de vragenlijsten aan te vullen met interviews. Zo kan uiteindelijk de SoVa training naar wens van de doelgroep en zo effectief mogelijk ingevuld en geëvalueerd worden

Sleutelwoorden

Autismespectrumstoornis, Training sociale vaardigheden, werkzaamheid

Begeleid door

A.M.N. Huyghen

A.H. van Hoogmoed