Alumnus Etrit Asllani ontmaskert nepnieuws op TikTok

Op het social media platform TikTok barst het van het nepnieuws. Om jonge TikTok-gebruikers te helpen nepnieuws en écht nieuws van elkaar te onderscheiden, begon psychologie alumnus Etrit Asllani in 2020 het TikTok kanaal ‘KeinFakeNews’. Dat bleek een groot succes: het kanaal heeft inmiddels maar liefst 686.000 volgers.

Wist je dat er spinnen in je mond kruipen als je slaapt? En dat er in China een nieuw gevaarlijk virus is ontdekt wat weer een pandemie gaat veroorzaken? En niet te vergeten: op dit moment raast een asteroïde zo groot als de eiffeltoren recht op de aarde af. Het is een kleine greep uit het nepnieuws dat via het social media platform TikTok de wereld in geslingerd wordt.

Feit of fictie

Het is de missie van psychologie alumnus Etrit Asllani (29) om dit soort onzin te de wereld uit te helpen. In filmpjes die ongeveer een halve minuut duren, gaat hij op humoristische wijze in op nepnieuws en legt hij aan zijn kijkers uit hoe het écht zit. Zijn filmpjes zijn vooral geliefd onder jongeren. Zij hebben er, meer dan volwassenen, soms moeite mee om online feiten en fictie uit elkaar te houden. Als zij het nepnieuws geloven dan kunnen ze hierdoor een vertekend wereldbeeld ontwikkelen.

Energiedrank

Asllani begon zijn kanaal KeinFakeNews in het najaar van 2020. Inmiddels heeft hij meer dan 620 filmpjes online staan en heeft hij ruim 686.000 volgers. In een van zijn populairste filmpjes (628.000 keer bekeken) reageert hij op een influencer die beweert dat er in energiedrank ‘minstens vijf keer zoveel cafeïne’ zit als in een kop sterke koffie. “Fake news! In 100 milliliter zwarte koffie zit 80 milligram cafeïne en in 100 milliliter energiedrank 32 milligram. Veel minder dus.”, legt Asllani uit terwijl hij naar een voedingswaardetabel wijst.

Online broer

Jongeren staan bekend als moeilijk te bereiken doelgroep, maar niet voor Asllani. Doordat hij ‘hun’ taal spreekt, is hij uitgegroeid tot een online grote broer bij wie ze terecht kunnen als ze zich zorgen maken. “Soms zijn jongeren echt bang door het nepnieuws. Bijvoorbeeld toen er een kankerverwekkende stof in Snicker-ijsjes zou zitten. Dan taggen ze mij en dan leg ik uit wat er aan de hand is. In dit geval bleek het te kloppen, maar ik heb ze uitgelegd dat de kans heel klein is dat je ook echt ziek wordt.”

Kritisch denken

Bij het ontmaskeren van nepnieuws heeft Asllani naar eigen zeggen veel aan de kennis en vaardigheden die hij onder andere tijdens zijn studie Arbeids-, Organisatie- en Personeelspsychologie in Groningen heeft opgedaan. “Denk aan kritisch naar statistieken of methodesecties van wetenschappelijke artikelen kijken.” Deze vaardigheden wil hij de jongeren ook leren zodat ze nepnieuws zelf kunnen herkennen. “Ik wil ze aanmoedigen om zelf kritisch te denken zodat ze mij niet meer nodig hebben. Dit soort dingen leren ze niet op school terwijl ze er wél in geïnteresseerd zijn. Het zou geweldig zijn als scholen dit ook in hun lespakketten gaan opnemen.”