Squeezed sands
Promotie: | Mw. E.M. (Eva) Lansu |
Wanneer: | 20 mei 2025 |
Aanvang: | 16:15 |
Promotors: | prof. dr. ir. T. (Tjisse) van der Heide, prof. dr. M.G. Rietkerk |
Copromotor: | dr. V. Reijers |
Waar: | Academiegebouw RUG |
Faculteit: | Science and Engineering |

Nederlandse duingebieden in de knel
Kustbeknelling, waarbij kustecossytemen bekneld raken tussen zeespiegelstijging en bebouwing, leidt op grote schaal tot verlies van duinbiodiversiteit. Gemiddeld zijn Nederlandse duingebieden niet breder dan één kilometer. Hierdoor blijft de soortendiversiteit steken op slechts 56% van het potentieel. Daarmee verliezen duinecosystemen hun veerkracht en komt hun functioneren in het gevaar. Dat is zorgwekkend, aangezien de kustbevolking afhankelijk is van deze ecosystemen voor bijvoorbeeld schoon drinkwater en overstromingsbescherming. Om deze vitale ecosystemen op de lange termijn te behouden, is het dus cruciaal om duingebieden te beschermen, strategisch te beheren en, waar mogelijk, uit te breiden.
Dit stelt Eva Lansu in haar proefschrift over kustbeknelling. Voor het behoud van deze waardevolle ecosystemen op de lange termijn, is het noodzakelijk dat duinen de ruimte krijgen zich aan te passen aan een stijgende zeespiegel. Daarbij is het van belang verdere verstening tegen te gaan en reeds versmalde duingebieden te verbreden.
Mensen worden aangetrokken tot de kust. Ongeveer één derde van de wereldbevolking woont binnen een straal van 50 kilometer. Deze populariteit brengt bebouwing en infrastructuur met zich mee. Ondertussen stijgt de zeespiegel, maar ontbreekt door deze verstening de ruimte voor kustecosystemen om zich landinwaarts te kunnen terugtrekken. Door dit fenomeen, bekend als “coastal squeeze” of kustbeknelling, raken kustecosystemen ingeklemd tussen een stijgende zeespiegel enerzijds en bebouwing anderzijds.
Gemiddeld vond Lansu binnen 400 meter afstand van de zee al een eerste verharde weg of gebouw. Vervolgens schatte ze op basis van veldwaarnemingen hoeveel ruimte een biodivers duinlandschap nodig heeft. In Nederland blijken duingebieden een breedte van ongeveer 3,8 kilometer nodig te hebben om hun volledige potentieel aan biodiversiteit te kunnen ontwikkelen.