Subtidal eelgrass in the Dutch Wadden Sea

Zeegras herstel in de Waddenzee

Zeegrasvelden zijn waardevolle onderwaterecosystemen. Ze bieden leefgebied voor zeedieren, verbeteren de waterkwaliteit, slaan koolstof op en beschermen de kust. In het verleden bedekten uitgestrekte velden van sublitoraal groot zeegras (Zostera marina), dat altijd onder water groeit, zo’n 75–150 km² van de Nederlandse Waddenzee. In de jaren 1930 verdwenen deze velden volledig, mede door een ziekte-uitbraak en de aanleg van de 32 km lange Afsluitdijk. Natuurlijke terugkeer is sindsdien uitgebleven, onder andere door het ontbreken van nabijgelegen bronnen van zeegraszaden of -planten. Actief herstel is daarom nodig om deze belangrijke soort terug te brengen.

In dit promotieonderzoek van Katrin Rehlmeyer is gekeken naar de mogelijkheden voor herstel van sublitoraal groot zeegras in de Waddenzee, met behulp van computermodellen, laboratoriumexperimenten en veldstudies. Een geschiktheidskaart wees slechts enkele plekken aan waar zeegras nog zou kunnen overleven. De grootste belemmeringen zijn troebel water en sterke golfslag.

In het lab bleek dat zeegras bestand is tegen de huidige zoutfluctuaties in de Waddenzee. In het veld verbeterde sedimentstabilisatie met kunstmatige wortelstructuren de korte termijn-overleving van zeegras. Onderwaterbarrières om golven en stroming te verminderen gaven gemengde resultaten en veroorzaakten juist erosie. Ook lokale factoren, zoals algengroei, bleken van grote invloed. Herstel van sublitoraal zeegras in de Waddenzee is dus uitdagend, maar dit onderzoek markeert een belangrijke eerste stap richting herstel. Met gerichte, wetenschappelijk onderbouwde inspanningen zou herstel mogelijk kunnen zijn. De bevindingen bieden waardevolle inzichten voor kustherstel wereldwijd.

Proefschrift: https://hdl.handle.net/11370/b216697b-2e8d-4f6a-8051-6fbe1fcd87af