Peroxisomal membrane protein targeting
| Promotie: | dr. R.L.M. (Renate) Jansen |
| Wanneer: | 20 juni 2023 |
| Aanvang: | 12:45 |
| Promotors: | I.J. (Ida) van der Klei, prof. dr. G. (Geert) van den Bogaart |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Science and Engineering |
Nieuwe inzichten in functioneren van peroxisomen
Ons lichaam bevat verschillende organen die allemaal hun eigen gespecialiseerde functies uitvoeren. Op vergelijkbare wijze bevatten de cellen waaruit deze organen bestaan, verschillende organellen: membraangebonden structuren, zoals mitochondriën, de celkern en peroxisomen, die gespecialiseerde functies binnen de cel uitvoeren.
Renate Jansen onderzocht tijdens haar promotietraject één zo’n type structuur, de peroxisomen. Dit zijn multifunctionele organellen die cruciaal zijn voor de menselijke gezondheid. Ze spelen een belangrijke rol bij onder meer de afbraak van bepaalde vetzuren. Een belangrijk aspect van de peroxisoombiologie waarover nog weinig bekend is, is hoe peroxisomen worden gevormd en specifieker, hoe eiwitten na hun synthese in het cytosol (de celvloeistof) het peroxisomale membraan bereiken. Het doel van het onderzoek van Jansen was om het zogeheten ‘targeten’ van eiwitten naar het peroxisomale membraan beter te begrijpen.
Zij ontdekte het targetingsignaal van het peroxisomale membraaneiwit Pxa1 in bakkersgist. Verder ontdekte ze dat wanneer dit targetingsignaal mist, de interactiepartner Pxa2 ervoor zorgt dat een deel van Pxa1 nog steeds bij het peroxisomale membraan terechtkomt.
In afwezigheid van peroxisomen komen veel peroxisomale membraaneiwitten in de mitochondriën terecht. Jansen ontdekten dat overexpressie van het peroxisomale membraaneiwit PEX14 in humane cellen mét peroxisomen ook leidt tot mislokalisatie naar mitochondriën. Dit suggereert dat de afwezigheid van peroxisomen niet noodzakelijk is voor de mislokalisatie van peroxisomale eiwitten naar mitochondriën, iets wat voorheen onbekend was.
Renate Jansen verrichtte haar promotieonderzoek bij de afdeling Moleculaire Celbiologie van het Groningen Biomolecular Sciences and Biotechnology Institute (GBB) met financiering van NWO. Zij werkt nu als Opleidingscoordinator aan de RUG.