Understanding Dutch primary school building design complexity

Bouw basisscholen kan duurzamer, gebruiksvriendelijker en toekomstbestendiger

Nederlandse scholenbouw en in het bijzonder de huisvesting voor het primair onderwijs verkeert in een crisis. Scholen blijken minder duurzaam te zijn dan verwacht en niet erg toekomstbestendig. Ron de Vrieze, docent aan de Hanzehogeschool Groningen, presenteert achttien richtlijnen voor het ontwerpen van basisscholen. Deze geven op een integrale wijze richting aan de ontwerpfase om daarmee de balans tussen de verschillende belangen binnen de bouw van basisscholen beter te begrijpen, al blijft meer fundamenteel onderzoek nodig.

Diverse gremia die zich met het bouwen van scholen bezighouden kampen met belangenverschillen waardoor er veel fragmentatie is in verantwoordelijkheden. De verschillende belangen tussen eindgebruikers, maatschappij, en de bouwwereld leiden tot problemen in de huisvesting (bijvoorbeeld ongezond binnenklimaat, tegenvallende ontwerp- en bouwkwaliteit en te weinig flexibiliteit). Verhoging van huisvestingsbudgetten, ontwikkeling van nieuwe leidraden, en meer techniek toevoegen leiden niet tot substantiële verbeteringen en de ontwerpcomplexiteit neemt alleen maar verder toe. De onderzoeksvraag was: 'hoe kan het ontwerpen van duurzame basisscholen worden verbeterd vanuit een integraal perspectief van belangen'. Deze vraag is beantwoord vanuit een fundamentele benadering waarin menselijke behoeften en duurzame ontwikkeling centraal staan. Aan de ene kant de enkele leerling, en aan de andere kant de maatschappelijke duurzaamheidsbehoeften. Er is vanuit deze brede scope een theoretisch kader ontwikkeld waarbij een aantal opmerkelijke met elkaar samenhangende patronen zijn gevonden. Binnen deze systeemgrenzen zijn patronen gevonden die kunnen helpen meer balans in scholenbouw te realiseren. Daar is ook de bouworganisatie bij gebaat.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/b50c63fd-7c37-4a04-9f75-08aa012296d8