Nieuwe sterfteprognosemethode leidt tot hogere toekomstige levensverwachting in Europa

De levensverwachting, de gemiddelde te verwachten levensduur, is een belangrijke samenvattende gezondheidsmaat. Een goede voorspelling van de nationale levensverwachting is cruciaal vanwege de grote gevolgen voor het pensioenstelsel en sociaal beleid, de gezondheidszorg en verzekeringspremies, en het individu. Het merendeel van de huidige methoden voor de voorspelling van sterfte, betreffen echter mechanische exercities, gebaseerd op een directe extrapolatie van geobserveerde sterfteontwikkelingen. Wanneer de sterfteontwikkelingen niet-lineair zijn, zoals in veel Europese landen door het toedoen van roken, overmatig alcoholgebruik, en obesitas, zijn de uitkomsten van zulke extrapolaties niet betrouwbaar.

In de vandaag verschenen publicatie in eLife, presenteert Prof. dr. Fanny Janssen (Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI); Rijksuniversiteit Groningen) met haar (voormalige) collega’s de resultaten van een nieuwe sterfteprognose methode die rekening houdt met het verstorende effect van roken, obesitas en alcohol op de sterfteontwikkelingen, alsook met de sterfteontwikkelingen in voorloper-populaties (vrouwen in Spanje, Frankrijk en Italië).

Janssen et al. voorspellen dat de levensverwachting bij de geboorte in de 18 bestudeerde Europese landen zal toenamen van, gemiddeld, 83.4 jaar voor vrouwen en 78.3 jaar voor mannen in 2014 tot 92.8 jaren voor vrouwen en 90.5 jaren voor mannen in 2065. Vergeleken met de standaard Lee-Carter sterfte-extrapolatiemethode, en de vooruitberekeningen door Eurostat en de Verenigde Naties, resulteert de projectie in hogere toekomstige levensverwachtingswaarden, meer realistische verschillen tussen landen en geslachten in toekomstige levensverwachting, en inzichten in de onderliggende mechanismen. Meer specifiek liggen de gemiddelde voorspelde levensverwachtingswaarden in 2065 5 jaar hoger voor mannen, en 3 tot 4 jaar hoger voor vrouwen dan de 2020 Eurostat en United Nations voorspellingen. De voorspelde levensverwachtingswaarden voor Nederland in 2065 (93,2 voor vrouwen; 91,1 voor mannen) liggen 4,2 jaar (mannen) en 2,7 jaar (vrouwen) hoger dan die voorspeld door het Centraal Bureau voor de Statistiek.

De hogere voorspelde levensverwachtingswaarden, en de waargenomen vrijwel constante lange-termijn toename in de levensverwachting na uitsluitsel van de effecten van roken, obesitas en alcohol, impliceren langere individuele levensduren en meer ouderen in de bevolking dan voorheen voorspeld. Bovendien tonen de resultaten dat een limiet aan de levensverwachting niet in zicht is.

De nieuwe voorspellingsbenadering, die onderscheid maakt tussen structurele en tijdelijke ontwikkelingen in de sterfte, kan ook toegepast worden om het effect van de corona epidemie op de levensverwachting te bepalen.

De publicatie omvat het concluderende artikel van het Vidi onderzoeksproject van Fanny Janssen ‘Smoking, alcohol, and obesity, ingredients for improved and robust mortality projections’ gefinanceerd door NWO (zie www.futuremortality.com).

Bron: Janssen, F., Bardoutsos, A., El Gewily, S., de Beer, J. (2021). Future life expectancy in Europe taking into account the impact of smoking, obesity and alcohol. eLife. doi: 10.7554/eLife.66590. https://elifesciences.org/articles/66590