Het vluchtelingendebat, de wetenschap achter migratie.

Op maandag 1 februari organiseerde RUG/Campus Fryslân het Café van de Kleine Wetenschap over migratie. In een bomvol Oranje Bierhuis werden vragen als ‘w at is er feitelijk aan de hand op het gebied van migratie en waarom blijkt het vraagstuk zo moeilijk onder controle te krijgen?’ beantwoord. Ook het economische aspect van de komst van vluchtelingen van Nederland werd toegelicht.

Prof. dr. Han Entzinger, emeritus hoogleraar migratie- en integratiestudies, begon de avond met een uiteenzetting over de huidige vluchtelingencrisis en de uitdaging hierin voor Europa. Er komen grote stromen vluchtelingen naar Europa via verschillende routes. Omdat elke asielaanvraag individueel beoordeeld moet worden (volgens het vluchtelingenverdrag), gaat hier veel tijd in zitten. Dat veroorzaakte ook de ‘verstopping’ in het toekennen of weigeren van een verblijfsvergunning.
Een opvallend fenomeen binnen de EU is het grote verschil in asielaanvragen onder de verschillende landen. Vluchtelingen laten zich niet altijd registreren in het land van aankomst (wat volgens het verdrag van Dublin wel de afspraak is). Landen zijn hier zelf ook niet altijd even strikt in. Het is ook een kwestie van gemakzucht van de landen waarin de vluchtelingen binnen komen zoals Griekenland of Italië.
In Nederland zijn 60.000 asielaanvragen gedaan, hier tegenover staat dat er meer dan een miljoen aanvragen in Duitsland zijn gedaan in 2015.

Ander opmerkelijk feit is dat de routes van migranten ten opzichte van vroeger veranderd zijn. Eerder werd veel langs de centraal mediterrane route gereisd, nu is er een verplaatsing naar het oosten gaande. Mochten Turkije en Griekenland de grenzen meer afschermen, dan zul je zien dat de route weer meer naar het westen zal worden verplaatst.

Een heel andere kijk op het vluchtelingedebat werd geschetst door econoom prof. dr. Paul Elhorst. Hij vertelde in het tweede deel van de avond over de invloed van vluchtelingen op de regionale economie, aan de hand van een kosten- batenanalyse. Elhorst stelde voorop dat het eigenlijk een non-vraag is om je af te vragen of wij in Nederland er financieel beter of slechter van worden. Het is immers een mensenrecht om te mogen vluchten. Maar het is wel interessant om je bewust te zijn van de eventuele kosten en baten. Je moet immers als land beslissen of je ruimhartig wil zijn, of juist streng. En die beslissing wordt beïnvloed door onder andere de financiële stand van zaken.

Aan de ene kant levert de komst van een AZC werkgelegenheid op, dit kan een stimulans zijn voor de economie. Aan de andere kant kosten hele jonge en oude asielzoekers ons in principe geld (school en uitkeringen). Zo zijn er natuurlijk meerdere voorbeelden te bedenken. Tot slot ontkrachte Elhorst de veelgehoorde fabel dat ‘migranten onze banen stelen’. Aan de hand van een grafiek legde Elhorst uit dat er simpelweg sprake is van een verschuiving in inkomens. Door de komst van migranten op de arbeidsmarkt dalen de lonen. Wanneer alle migranten het land zouden verlaten zou slechts een deel van de banen door Nederlanders worden overgenomen, de meeste banen zijn namelijk te laag betaald en worden door de Nederlandse arbeidskrachten niet geaccepteerd.