De prijs van veiligheid

Per dag besteden we per persoon zo’n €1,30 aan defensie. In totaal is dat 8 miljard euro per jaar. Er zijn oud-bestuurders en –politici die beweren dat het budget voor defensie met 1,5 miljard euro moet worden verhoogd. Emeritus hoogleraar Internationale Betrekkingen prof. dr. Peter Volten en Dr. Jorrit Kamminga, senior onderzoeker bij Oxfam Novib en Clingendael Instituut spraken over de prijs van onze veiligheid en het belang van investeringen in defensie tijdens het eerste Café van de Kleine Wetenschap van het nieuwe seizoen afgelopen 22 september.

Prof. dr. Peter Volten steekt van wal over de bedragen die omgaan in de wereld van defensie. ‘Het valt wel mee met het tekort aan defensiegeld’ vertelde Volten. Waar het dan wel aan schort en hoe we de veiligheid dienen te vergroten diende als basis voor zijn verdere verhaal. Volgens Volten zouden we meer internationaal samen moeten werken, ‘we doen van alles en nog wat en krijgen van alles minder’. Oplossing zou kunnen zijn om voordelen van bepaalde landen uit te buiten. Zo zou bijvoorbeeld Polen best zonder luchtmacht kunnen, de Nederlandse luchtmacht is immers slechts enkele uren onderweg, landmacht daarentegen is een ander verhaal. Ander belangrijk punt dat door Volten naar voren werd gebracht was het gebrek aan een doordacht plan. ‘Zonder strategie kun je niet je huishouden inrichten’, er moet eerst gekeken worden naar welke middelen nodig zijn om een bepaald doel te bereiken, daarna pas kunnen deze middelen ingericht worden. Tijdens het tweede deel van zijn verhaal nam Volten de volgende stelling aan: ‘defensie is nooit hetzelfde geweest als veiligheid’. Veiligheid gaat over de vraag van individuen, hierin spelen zaken als politieke instabiliteit maar ook ongelijkheid en sociale onrust een rol. Zaken die je niet op zal lossen door tanks in te zetten. Volten sloot zijn verhaal af met ‘niet minder voor defensie, maar meer voor veiligheid!’

Na een korte pauze, was het de beurt aan dr. Jorrit Kamminga. Kamminga opende met de opmerking dat het bedrag dat afgelopen week is vrijgekomen tijdens prinsjesdag voor defensie slechts een druppel op een gloeiende plaat is. ‘Internationale samenwerking is nodig maar betekent niet gelijk kostenbesparing’ aldus Kamminga, ‘je kan pas over bezuiniging spreken wanneer er samen wordt ingekocht en samen wordt opgetreden, tot die tijd moet je vooral investeren’. Kamminga reist en werkt al tien jaar naar en in Afghanistan en heeft Afghanistan dan ook als centraal thema genomen in zijn verhaal. Als testcase vraagt hij het publiek de hand op te speken wanneer men voor een nieuwe missie naar Afghanistan is. Circa 3 handen schieten omhoog. Later op de avond blijkt dat het bijna onmogelijk is om nu in Den Haag om een nieuwe missie te roepen, Kamminga spreekt van een ‘political hot potatoe’. Er is geen draagvlak voor, en geen geld. Wel wil hij benadrukken dat we veel bereikt hebben in Afghanistan. Er is bijgedragen aan de opbouw van een leger en de politie en het leger zijn daadwerkelijk te vinden op straat, dit is een directe bijdrage. Natuurlijk wordt er nog steeds gevochten, de vraag reist dan ook of alles niet voor niks is geweest. Zijn antwoord hierop is nee, samen met partners is er gewerkt aan het ontwikkelen en opleiden van politie en leger, de toegang en kwaliteit van de gezondheidszorg zijn gestegen en vrouwenrechten zullen nooit meer compleet van tafel verdwijnen. Er is immers al een volledig nieuwe generatie opgegroeid, de ‘Facebookgeneratie’, die niet over zich heen laat lopen en het niet zal accepteren wanneer de Taliban alles terug zou proberen te draaien naar de situatie van 1995 tot 2001. De zaken in Afghanistan zullen slechts normaliseren of langzaam achteruit gaan.