Promotie Femke Vrenegoor - MKB Toerisme Ondernemers: Waarom doen ze wat ze doen?

Promovenda Femke Vrenegoor van de Rijksuniversiteit Groningen / Campus Fryslân heeft op 14 april 2023 succesvol haar proefschrift Sustainable Tourism Entrepreneurs – Values, Motivations and Implemented Sustainability Measures verdedigd.

De toeristische sector levert een grote bijdrage aan de economische groei, maar is ook verantwoordelijk voor een belangrijk deel van de wereldwijde CO₂-uitstoot. Ondanks de toegenomen aandacht voor duurzaamheid in organisaties gedurende de afgelopen drie decennia, worden kleine toeristische ondernemingen ervan beschuldigd achter te blijven in hun bijdrage aan het bereiken van de duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties. In Nederland is 96% van de accommodaties kleinschalig en hun duurzame gedrag wordt slecht begrepen. Dit roept de vraag op of en in hoeverre MKB toerisme ondernemers in Nederland zich duurzaam gedragen en waarom.

Hieronder worden de belangrijkste uitkomsten van haar onderzoek geïllustreerd.

Duurzaamheidsmaatregelen niet altijd herkend

Kleine toeristische ondernemers implementeren tal van verschillende duurzaamheidsmaatregelen, die verder gaan dan de typische milieu- en kostenbesparende duurzaamheidsmaatregelen die ze verondersteld worden te nemen. Femke vond aanwijzingen dat er steeds meer aandacht is voor de sociale dimensie van duurzaamheid: “Deze ondernemers voeren tal van sociale duurzaamheidsmaatregelen door, maar herkennen die simpelweg niet als zodanig. Meestal zijn deze acties verbonden met hun inbedding in hun lokaliteit. Ze huren bijvoorbeeld lokaal personeel in, gebruiken lokale leveranciers voor voedsel en dragen bij aan het algehele welzijn van de lokale gemeenschap”.

Waarden en motivaties cruciaal

Verder laat het onderzoek van Femke zien dat waarden en motivaties cruciale antecedenten zijn voor het begrijpen van welke en hoeveel duurzaamheidsmaatregelen de ondernemer in zijn organisatie implementeert. Waarden zijn een stabiele maar minder directe antecedent van duurzaam gedrag, en motivaties zijn een meer directe maar minder stabiele antecedent van duurzaam gedrag. In tegenstelling tot wat men zou verwachten, krijgen egoïstische waarden, die waarden die verband houden met het bewaken en verbeteren van iemands middelen, de minste prioriteit bij deze groep kleine toeristische ondernemers. Integendeel, hun biosferische waarden, die waarden die verband houden met de zorg voor de kwaliteit van de natuurlijke omgeving, zijn belangrijke waarden voor hen en resulteren in de implementatie van zowel sociale als ecologische duurzaamheidsmaatregelen.

Levenstijl behouden in plaats van maximaliseren

De meeste MKB toerisme ondernemers gaan ondernemen vanwege een passie voor de branche. Ze genieten van de hoge kwaliteit van leven die het ondernemen in de branche hen biedt, en willen deze gekozen levensstijl behouden in plaats van te streven naar het maximaliseren van het inkomen en de groei van het bedrijf. Leefstijlmotivaties zijn ook de belangrijkste drijfveer om duurzaam te handelen; deze ondernemers doen dit omdat het aansluit bij hun persoonlijke waarden en gewoonten. Deze levensstijlmotivaties hebben ook dan ook een significante relatie met de geïmplementeerde ecologische en sociale duurzaamheidsmaatregelen.

Inzichten voor duurzaam gedrag

De inzichten van Femke’s onderzoek kunnen gebruikt worden in de communicatie rondom en nudging voor meer en beter duurzaam gedrag. Omdat Femke’s resultaten suggereren dat Nederlandse MKB toerisme ondernemers de biosferische waarden inderdaad omarmen en al gemotiveerd zijn om duurzaam te handelen vanwege levensstijlredenen, moet er aandacht worden besteed aan het gemakkelijker maken om te handelen in overeenstemming met hun waarden en motivaties. Verder moet de communicatie over duurzaamheid laten zien hoe de uitvoering van duurzaamheidsmaatregelen bijdraagt aan het behoud van de door hen gewenste levensstijl.

Femke zet haar onderzoeksinspanningen voort door te experimenteren met het ontwerpen en implementeren van nudges en het meten van het effect ervan op het duurzame gedrag van MKB toerisme ondernemers.

Over Femke Vrenegoor

Femke Vrenegoor werkt als docente duurzaamheid aan de NHL Stenden Hotel Management School en werd daar lid van het lectoraat Sustainability in Hospitality and Tourism in 2009. In november 2016 begon ze haar promotieonderzoek als externe kandidaat aan de Rijksuniversiteit Groningen/Campus Fryslân. Haar PhD-project richtte zich op de waarden en motivaties van mkb toerisme ondernemers als antecedenten van hun duurzaam gedrag. Tijdens haar PhD-project kreeg ze de kans om haar resultaten te presenteren op verschillende internationale conferenties en haar nieuwverworven kennis en vaardigheden te gebruiken in haar rol als docente.

Meer informatie

Contact: Femke.vrenegoor@nhlstenden.com

Titel PhD thesis: Sustainable Tourism Entrepreneurs – Values, Motivations and Implemented Sustainability Measures