Skip to ContentSkip to Navigation
Over ons Actueel Nieuws Worldwide Newsletter

‘Zo’n virus biedt nieuwe kansen.’

23 december 2020
Huckriede
Huckriede

Twaalf interviews per week. Hoogleraar vaccinologie Anke Huckriede is hot. Iedereen en alles wil haar kijk op coronavaccins. Huckriede grijpt de kans het belang van vaccineren ondubbelzinnig te onderstrepen.

Ontmoetingen met de familie in Duitsland, waar zij en haar man allebei vandaan komen, zitten er waarschijnlijk niet in met Kerst. En zingen ook al niet. Het toonkunstkoor van Anke Huckriede (1959) wilde in kleine groepen Bachs Weihnachtsoratorium uitvoeren. Maar repeteren kan niet, onder de geldende coronaregels. ‘Ik zie me met de feestdagen aan tafel zitten, een puzzeltje leggen, of zo.’

Tot aan Kerst hoeft de RUG-hoogleraar vaccinologie zich bepaald niet te vervelen. Huckriede is door haar kennis over vaccins en ons immuunsysteem ineens een veelgevraagd expert. ‘Vorige week had ik twaalf interviews, deze week zit ik al op vijf.’

Het zijn de weken dat Pfizer BioNTech, Moderna, AstraZeneca en andere fabrikanten hun coronavaccins aan de wereld presenteren. Huckriede is blij verrast over de producten, met name over hun vermeende effectiviteit. Tuurlijk zijn er vragen. Hoe lang blijft zo’n vaccin werken, bijvoorbeeld. Maar kom bij haar niet aan met indianenverhalen als dat een prik autisme in de hand werkt, of dat Bill Gates ons l chipjes inspuit. ‘Dat is echt klinkklare onzin.’

Ze hoopt dat zodra de campagnes van start gaan, iedereen in de rij staat. Zij staat niet meteen afwijzend tegenover het idee meer vrijheden te gunnen aan gevaccineerden. Misschien krikt het de vaccinatiebereidheid op. Die is, als Broerstraat 5 haar spreekt, nogal laag. Vijftig procent, weet Huckriede. Vooral jongeren voelen niets voor een spuit.

Wat de hoogleraar tegen twijfelaars en tegenstanders zou willen zeggen: ‘Het is niet alleen voor jezelf belangrijk je te laten inenten, maar ook om anderen te beschermen die je lief zijn. Bovendien zal jouw vaccinatie helpen sneller van die vervelende maatregelen af te komen. Die laatste twee aspecten worden nu niet voldoende belicht.’ En over de angst voor bijwerkingen: ‘Je reageert misschien iets heviger dan bij een griepprik. Zere arm, verhoging, grieperig gevoel. Dat is een teken dat het immuunsysteem goed aanslaat. Als je weet dat het erbij hoort, kun je denken: So what! Daar kom ik wel overheen.’

Influenza is de specialisatie van Anke Huckriede. Tot corona alles veranderde onderzocht ze hoe het menselijk immuunsysteem op griepvaccins reageert en hoe infecties dat immuunsysteem in de loop van iemands leven veranderen. In haar colleges vertelt ze hoe virussen, hoe klein ook, kunnen toeslaan en wat voor impact ze kunnen hebben. ‘Dat fascineert mij.’ Het coronavirus, dat complete gezondheidssystemen wist plat te leggen, spant qua impact wel de kroon. Toch duurde het ook bij Huckriede even voor ze dat doorhad. ‘In het begin vroeg ook ik me af of het iets was waar we ons druk over moesten maken.’ Ook voor vaccinologen en virologen was het nieuw. ‘Wij deden op het werk zelfs lacherig toen de eerste collega’s over de anderhalve meter begonnen.’ Ondertussen staan wetenschappers te trappelen dat geniepige virus te doorgronden en ermee af te rekenen. Het is dringen rond de subsidiepotjes.

‘Zo’n virus biedt nieuwe kansen’, aldus Anke Huckriede. Zelf participeert ze in een van de onderzoeken van Lifelines die mogelijk gemaakt worden door crowdfunding onder onder meer RUG-alumni. De participanten aan het langlopende grootschalige Lifelinesproject wordt gevraagd of ze corona hebben gehad en hoe ernstig. ‘Wij willen weten of we dat kunnen relateren aan hun medische geschiedenis en hun genetische eigenschappen.’

Ander onderzoek waar de vaccinologe aan meedoet gaat over indicatoren die voorspellen dat milde klachten ernstige klachten worden, en over hoe kankerpatiënten zullen reageren op vaccinatie. Tot slot is Huckriede betrokken bij een Gronings onderzoek naar het antivirale middel hydroxychloroquine.

Ze heeft zich afgevraagd of ze zelf een vaccin zou kunnen maken. In het begin. Heel even. ‘Je kunt geïnactiveerd virus als vaccin gebruiken. Dat gebeurt ook veel bij influenza. Je behandelt het virus dan zo dat het niet meer infectieus is en niet meer kan repliceren. Bij corona is dat ook een optie.’ Het is bij een voorzichtig gedachtenexperiment gebleven. ‘Het zijn echt heel grote jongens die met die vaccins bezig zijn. Daar kun je nooit tegenop concurreren. Zij hebben ondertussen miljarden. De mogelijkheden die wij hier hebben zijn heel beperkt.’ Bovendien wist Anke Huckriede meteen al dat het een veel te hachelijk avontuur zou zijn. ‘Het is wel een heel gevaarlijk virus, dus je moet wel honderdvijftig procent zeker zijn van de veiligheidscondities. Je kunt je niet permitteren dat er in je vaccin per ongeluk nog een actief virusdeeltje zit.’

Tekst: Ellis Ellenbroek
Foto: Jaspar Moulijn
Bron: Broerstraat 5

Laatst gewijzigd:16 december 2020 09:29
View this page in: English

Meer nieuws

  • 18 maart 2024

    VentureLab North helpt onderzoekers op weg naar succesvolle startups

    Het is menig onderzoeker al overkomen. Tijdens het werken vraag je je opeens af: zou dit niet ontzettend nuttig zijn voor de mensen buiten mijn onderzoeksveld? Er zijn allerlei manieren om onderzoeksinzichten te verspreiden. Denk bijvoorbeeld aan...

  • 04 maart 2024

    Een plantaardige sensor

    In Makers van de RUG belichten we elke twee weken een onderzoeker die iets concreets heeft ontwikkeld: van zelfgemaakte meetapparatuur voor wetenschappelijk onderzoek tot kleine of grote producten die ons dagelijks leven kunnen veranderen. Zo...

  • 11 december 2023

    Join the 'Language and AI' community

    As a part of the Jantina Tammes School, the 'Language and AI' theme is an interdisciplinary initiative that aims to encourage collaboration among academics, PhD candidates, students, and industry representatives who share a keen interest in the...