Lizayra Dassen wint Gerrit Krolprijs 2025

De vierde editie van de Gerrit Krolprijs is gewonnen door Lizayra Dassen met haar essay Een uitdagende onwetendheid. De jury noemde haar essay overtuigend en goed doordacht.

De Gerrit Krolprijs is een essaywedstrijd die tweejaarlijks wordt georganiseerd door het Talencentrum en de studie Nederlandse Taal en Cultuur van de Rijksuniversiteit Groningen. Middels deze prijs willen zij aandacht vestigen op het Nederlands als academische taal en een podium bieden aan jong talent. De winnaar ontvangt € 2.000 én publicatie van het essay op literair weblog Tzum.

AI en cultuur

De essaywedstrijd stond in het teken van het thema ‘AI en cultuur’. AI kan veel, maar AI kan niet alles. Een van de grote vragen waar we momenteel tegenaanlopen is hoe AI zich verhoudt tot cultuur. Het schrijven van gedichten, romans, liedjes, toespraken, liefdesbrieven en wat dies meer zij, kan moeiteloos overgelaten worden aan de computer. Maar wat gaan we doen met de kunst die robots voor ons maken? Hoe gaat deze robotkunst invloed uitoefenen op de rol die kunst in ons leven vervult? Hebben we eigenlijk wel behoefte aan robotkunst? Of betekent deze ontwikkeling het einde van iets wat lang geleden begon en ons misschien wel te lang in z’n greep heeft gehad? Dat zijn de vragen die studenten voorgeschoteld kregen ter inspiratie voor het schrijven van een essay.

Het winnende essay

In het winnende essay wordt op overtuigende wijze onderbouwd dat AI niet kan optreden als kunstenaar. Lizayra stelt in haar essay: 'Kunst zou moeten gaan over zingeving, over een gevoel teweegbrengen bij een ander, over verbinding en over verbazing. Het moet gesprekken starten, mensen bewegen en vragen stellen.' Kunst die door AI wordt gegenereerd staat altijd met 1-0 achter. Het roept wellicht reacties op, echter zijn dat geen reacties op menselijk handelen, maar op de synthetische producten van een robot.

De  schrijver van dit essay maakt heel duidelijk dat het hier gaat over een particuliere opvatting over AI en kunst. De lezer krijgt ruimte om diens eigen opvattingen af te zetten tegen de in het stuk geventileerde ideeën, maar ontvangt ook overtuigende argumenten die kunnen helpen om diens positie te bepalen. Een dergelijke manier van schrijven kenmerkt een goed essay, en dat is wat Een uitdagende onwetendheid is! Het essay is binnenkort volledig te lezen op literair weblog Tzum.

Drie genomineerden

Studenten van alle universiteiten in het Nederlandse taalgebied werden uitgenodigd om een in het Nederlands geschreven essay van maximaal 2.000 woorden in te zenden over het thema AI en cultuur. Uit alle inzendingen zijn drie genomineerden gekozen: Jasmijn van Vlimmeren, Lizayra Dassen en Reinder Haeck. Op dinsdag 24 juni tijdens een feestelijke uitreiking in het Academiegebouw van de RUG werd Lizayra benoemd tot winnaar. Zij ontving de prijs uit handen van rector magnificus Jacquelien Scherpen.