BTW-stelsel biedt voedingsbodem voor carrouselfraude

Carrouselfraude met BTW wordt mogelijk gemaakt door een weeffout in het Europese BTW-stelsel. Een afnemer kan BTW terugvragen, ook al heeft zijn leverancier deze belasting niet aan de fiscus betaald. Enkel een koppeling tussen betaling en aftrek kan de miljardenfraude uitbannen. Met de huidige technologie is deze koppeling wellicht te realiseren. Dat concludeert Redmar Wolf in zijn proefschrift, waarop hij donderdag 15 april 2010 promoveert aan de Rijksuniversiteit Groningen. Wolf stelt vast dat carrouselfraude in Nederland redelijk onder controle is. De situatie in andere EU-landen is minder rooskleurig.

Redmar Wolf heeft als advocaat en belastingadviseur de gevolgen van carrouselfraude van nabij meegemaakt. Hiernaast onderzocht hij de afgelopen jaren de fiscale regelgeving en de uitspraken van fiscale rechters waarin carrouselfraude een rol speelde.  

Ploffers

Carrouselfraude is het niet afdragen van BTW door frauduleuze leveranciers, ook wel ‘ploffers’ genoemd. Zij genereren in korte tijd hoge omzetten met bijbehorende BTW-ontvangsten. Deze gelden worden niet aan de fiscus betaald, maar weggesluisd. Hun afnemers hebben niettemin recht op aftrek en krijgen de BTW terug van de belastingdienst. De fiscus betaalt hierdoor BTW die nooit is ontvangen. Uiteindelijk is een leeggehaalde vennootschap alles wat er voor de fiscus overblijft.  

Carrousel

Bij een ‘zuivere’ carrouselfraude draaien de producten rond tussen steeds dezelfde partijen. Afnemer A koopt uit een ander EU-land, en dus BTW-vrij, goederen die makkelijk verhandelbaar zijn, zoals mobiele telefoons en computerprocessoren. Deze afnemer verkoopt de goederen aan afnemer B in zijn eigen land. A brengt lokale BTW in rekening en sluist de van B ontvangen BTW direct weg. B vraagt de BTW terug van de fiscus en verkoopt vervolgens de goederen aan C in een andere lidstaat met een nultarief. C levert de goederen aan A en het spel begint weer van voren af aan. Per ronde betaalt de fiscus BTW uit aan B, terwijl A de BTW niet betaalt aan de fiscus. De fraude werkt ook als de goederen maar eenmaal tussen partijen verhandeld worden. Carrouselfraude blijkt ook mogelijk met minder tastbare producten. Wolf ontdekte dat ook CO2-emissierechten werden gebruikt voor omvangrijke carrouselfraudes.  

Marktverstoring

‘Carrouselfraude is anders dan andere vormen van belastingfraude omdat de belastingdienst niet zozeer inkomsten misloopt, maar daadwerkelijk geld kwijt raakt. De fiscus betaalt BTW die nooit is ontvangen. Hierdoor is sprake van negatieve belastinginkomsten’, zegt Wolf. Binnen de EU gaat het om vele miljarden per jaar. De bestrijding kost de overheid bovendien veel geld. ‘Daar komt nog bij dat ook de markt voor sommige goederen verstoord wordt, omdat de fraudeurs oneerlijk op prijs kunnen concurreren.’ 

Europees probleem

In Nederland wordt carrouselfraude gericht bestreden door een speciale afdeling van deFIOD-ECD. Deze aanpak lijkt succesvol. In andere EU-lidstaten is de fraude minder onder controle. Dat het voor ondernemers mogelijk is om binnen de Europese Unie BTW-vrij in te kopen, heeft volgens Wolf wel een boost gegeven aan carrouselfraude, maar het is onmogelijk om die wetgeving terug te draaien zonder de interne markt geweld aan te doen.  

Aanpak

Er is volgens Wolf eigenlijk maar één doeltreffende aanpak: de weeffout herstellen dat BTW-teruggave en betaling aan de fiscus niet gekoppeld zijn. ‘Aan het begin van de zestiger jaren, toen het huidige BTW-stelsel werd ontworpen, werd deze koppeling technisch niet uitvoerbaar geacht. Met het voortschrijden van de techniek is een en ander wellicht thans wel uitvoerbaar.’  

Curriculum vitae

Redmar Wolf (Zwolle, 1966) studeerde Nederlands recht in Utrecht en fiscaal recht aan de Universiteit van Amsterdam. Sinds 1991 werkt hij als advocaat/fiscalist bij Baker & McKenzie Amsterdam, een kantoor waaraan hij thans als partner is verbonden. Hier houdt hij zich bezig met uiteenlopende vraagstukken op het gebied van BTW en overdrachtsbelasting. De afgelopen jaren publiceerde hij onder meer voor het Weekblad voor Fiscaal Recht, Maandblad Belastingbeschouwingen, en het Financieele Dagblad. Zijn promotieonderzoek verrichtte hij naast zijn werk. Wolf promoveert op het proefschrift Carrouselfraude. Een Europees probleem vanuit Nederlands perspectief, aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid van de Rijksuniversiteit Groningen. Promotor is prof.dr. B.G. van Zadelhoff.  

Contact

Redmar Wolf: tel. 020 - 55 17 113 (werk), e-mail: redmar.wolf bakermckenzie.com