Iron status and heart failure

Patiënten met hartfalen hebben verrassend vaak ijzergebrek

Mensen met hartfalen blijken heel vaak te weinig ijzer in hun lichaam te hebben. Dat blijkt uit onderzoek van IJsbrand Klip onder een grote groep patiënten met chronisch hartfalen – patiënten uit verschillende landen met verschillende culturen. Niet alleen komt ijzergebrek vaak voor, ook blijkt het verband te houden met de ernst van hartfalen en de prognose van patiënten.

Hartfalen gaat vaak gepaard met bijkomende ziekten zoals een hoge bloeddruk, nierschade, of, zoals recent onderzoek heeft laten zien, ijzergebrek. Zonder voldoende ijzer kunnen we niet goed functioneren en overleven. Klip onderzocht zowel hoe vaak ijzergebrek voorkomt, welke klinische voorspellers kunnen wijzen op ijzergebrek, en welke gevolgen ijzergebrek heeft voor de vooruitzichten van patiënten met hartfalen.

Klip stelde vast dat ijzergebrek bij patiënten met hartfalen vaak voorkomt, niet alleen in Nederland, maar in heel Europa. Hij maakte voor dit deel van zijn onderzoek gebruik van de gegevens van 1.506 patiënten uit een groot Europees hartfalencohort. Bij maar liefst de helft van de patiënten werd ijzergebrek vastgesteld, waarbij gold: hoe ernstiger het hartfalen, des te vaker is er sprake van ijzergebrek. Klip concludeert dat het belangrijk is dit ijzertekort te behandelen om zo het ontstaan van andere ziekten, zoals bloedarmoede of chronische nierschade, te voorkomen. Daarnaast blijken patiënten met ijzergebrek een slechtere prognose te hebben dan patiënten zonder ijzergebrek.

In het tweede deel van zijn onderzoek stond Klip stil bij de rol van hemoglobine (een eiwit dat zorgt voor het transport van zuurstof en koolstofdioxide door het bloed) en biomarkers voor de ijzerstofwisseling in het bloed, als mogelijke voorspellers voor hart- en vaatziekten. De promovendus vond dat zowel verlaagde als verhoogde hemoglobinegehaltes een risicofactor kunnen zijn voor het ontwikkelen van hartfalen. Tevens bleken, bij ogenschijnlijk gezonde vrouwen, verhoogde ferritinespiegels (een eiwit dat een indicatie geeft van de hoeveelheid reserve-ijzer in het lichaam) ook geassocieerd met de ontwikkeling van hartfalen. Dat maakt hemoglobine en ferritine mogelijk geschikt om mensen met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten op te sporen.

IJsbrand Klip (1984) studeerde geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek bij de afdeling Cardiologie en binnen onderzoeksinstituut GUIDE van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Klip werkt nu als cardioloog in opleiding in het Martini Ziekenhuis Groningen.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/7f572a23-768d-4f20-8404-5a04543ba72b