Hackathon om lichtvervuiling Zernike Campus aan te pakken

Zestien bachelor studenten zochten in het weekend van 6-9 oktober intensief naar innovatieve oplossingen voor de lichtvervuiling op de Zernike Campus van de RUG. Deze hackathon was een pilot binnen een Europees Erasmus+ project voor onderwijsinnovatie dat wordt uitgevoerd door Science LinX in samenwerking met het Honours College van de RUG.

De deelnemers volgen allemaal het Honours College, legt projectleider Maaike de Heij uit: ‘We wilden een groep uit verschillende disciplines en dit project paste bovendien goed binnen het curriculum van het Honours College.’ Vijftien van de tweede- en derdejaars studenten volgen verschillende bachelor opleidingen binnen de Faculty of Science and Engineering, de zestiende studeert aan de Hanzehogeschool. Zij werkten een lang weekend, van vrijdagavond tot zondagmiddag, aan het bestuderen van een probleem en het ontwikkelen van oplossingen, die ze aan elkaar presenteerden.

Hoogtepunt

Het hackathon weekend begon met een informele borrel. ‘Die start werkte goed’, zegt De Heij. ‘De studenten waardeerden het dat er geen scheiding was tussen staf en studenten.’ Na de borrel zijn er vier teams van elk vier studenten gevormd, die vervolgens een eigen naam en een mascotte moesten uitkiezen. De Heij: ‘Die zijn verder het hele weekend gebruikt om de teamgeest te versterken.’

Hoogtepunt van die eerste avond was een wandeling over de nachtelijke Zernikecampus met lichtmeters. Hierdoor konden de studenten de lichtvervuiling meten én ervaren. ‘Sommige studenten schrokken echt van hoe fel die verlichting kon zijn’, zag De Heij.

De volgende ochtend gingen ze aan de slag met dit probleem via ‘Design Thinking’ een methode om op verschillende manieren naar een probleem te kijken, wat het ontwikkelen van innovatieve oplossingen stimuleert. Denise Kool, lid van het projectteam, begeleidde dit deel. ‘Alle groepen begonnen met “making sense”, waarbij verschillende specialisten informatie gaven over lichtvervuiling en de studenten dit van vijf verschillende kanten moesten bekijken via de zogeheten Pentagonale probleemaanpak.’ De volgende stap was “framing”, waarin de context van het probleem werd onderzocht, gevolgd door “ideation” oftewel ideevorming, waarin een aantal mogelijk oplossingen is geformuleerd.

Energie

Dit proces nam een volledige dag in beslag, de tweede dag van de hackathon. Op zondag selecteerden de teams hun oplossing met behulp van een visuele methode. ‘Sommige studenten hadden wat kleine oogjes, ze hadden de nacht ervoor tot in de kleine uurtjes over de campus gelopen om foto’s te maken voor hun presentatie’, vertelt De Heij. Toen alle groepen hun lijstje ideeën hadden besproken en gerangschikt werden de beste oplossingen gekozen. Zowel De Heij als Kool waren onder de indruk van de intensiteit waarmee de studenten het probleem aanpakten. De Heij: ‘Er was echt een heleboel energie die dag.’

Na een presentatietraining gaven de teams een pitch over hun oplossing voor de lichtvervuiling aan elkaar en een jury van experts. Alle presentaties zorgden voor een levendige discussie. ‘Een oplossing die ik erg leuk vond was het vervangen van het groene kunstgras op het sportcentrum op de campus door zwart gras, dat minder licht reflecteert’, zegt De Heij. ‘Ik vond dat de meest out-of-the-box oplossing. Maar de andere drie groepen hadden oplossingen die meer praktisch waren.’

Vervolg

Alle zestien deelnemers waren enthousiast over de hackathon. De Heij: ‘In de evaluatie hoorden we dat ze ieder probleem inspirerend zouden vinden als het op deze manier werd aangepakt.’ De pilot was dus een succes en wordt naar alle waarschijnlijkheid over een paar maanden gevolgd door een wintereditie. Die zal dan worden georganiseerd door Han van der Strate van het Honours College en Karin de Boer van de Bèta Wetenschapswinkel, in samenwerking met Science LinX. De hackathon is bedoeld als een innovatieve vorm van onderwijs. Onderdeel van het Erasmus+ is ook het ontwikkelen van een online platform voor Virtuele Hackathons. ‘Dat zou een mooie oplossing zijn wanneer er opnieuw lockdowns komen’, aldus De Heij. Als afronding van de pilot komt er een samenvatting van de resultaten van deze eerste hackathon voor de experts die er aan meededen. Dus wie weet, misschien zullen de bedachte oplossingen ook echt worden ingezet om de lichtvervuiling op de Zernike Campus terug te dringen.

(Meer onder de video)

Vier manieren om lichtvervuiling te verminderen

Een zeer korte samenvatting van de oplossingen die de vier teams produceerden:

• The Little Helpers: Verminder het contrast tussen sterk en minder sterk verlichte delen van de campus, en verlaag de lichtintensiteit van alle verlichting. Dit moet geleidelijk gebeuren zodat gebruikers van de campus er langzaam aan wennen.
• Kachow: Organiseer een overleg van gebouwbeheerders over de verlichting, met nadruk op de niet-noodzakelijke (esthetische) verlichting. Dit zal bewustwording over het probleem vergroten.
• Dark Matter(s): Vervang het kunstgras op de buitenvelden van het Sportcentrum door een zwarte variant, die minder licht reflecteert.
• L.I.G.H.T.: Gebruik schermen in de gebouwen die voorkomen dat het licht naar buiten schijnt.

Meer over het Erasmus+ project op onze website, en op de internationale site van dit project.