Fundamenteel leren van het toeslagenfalen

Het ‘hele systeem heeft gefaald’, stelde premier Rutte in januari 2021, refererend aan de toeslagenaffaire. Dat is een zwaar oordeel voor een stelsel waar we voorlopig nog niet van af zijn; de toeslagen zijn met hun brede bereik belangrijke instrumenten in het algehele inkomensbeleid, en vervullen daarnaast een (vooralsnog) onmisbare inkomensbeschermende functie voor huishoudens onderaan het inkomensgebouw.

Verschillende deelanalyses hebben aangetoond op welke fronten fouten zijn gemaakt, maar die afzonderlijke analyses vormen nog geen verklaring voor het ‘systeemfalen’. In deze korte bijdrage beschrijft Maarten Bouwmeester vijf elementen die op de weg vooruit (nog meer) aandacht verdienen onder beleidsmakers, politici en bestuurskundigen.