Begeleiding helpt beginnende docenten in het Noorden

Scholen in Noord-Nederland die veel aandacht besteden aan de begeleiding van beginnende docenten, behalen goede resultaten. Deze starters in het voortgezet onderwijs ontwikkelen hun pedagogisch-didactische vaardigheden sneller dan elders in Nederland. De reden: meer contacturen met begeleiders en betere aansluiting met de werkwijze van de lerarenopleiding. Verder wordt het lerarentekort in Noord-Nederland even goed verholpen als in de rest van het land door het bieden van goede inwerktrajecten. Dat blijkt uit het rapport ‘Inductie in het Noorden 2014-2019’, uitgevoerd door de Lerarenopleiding van de RUG onder leiding van Michelle Helms-Lorenz.

Niet eerder is op grote schaal onderzoek verricht naar het wel en wee van beginnende docenten op regionaal niveau in het Noorden van Nederland. Met het recent verschenen rapport kunnen deze starters vergeleken worden met collega’s elders in het land. De publicatie gaat in op de vraag of de context in het Noorden kansen voor een goede start in het beroep van leraar in het voortgezet onderwijs biedt. Helms-Lorenz: Het Noorden slaagt er goed in om starters toe te rusten voor de eerste beroepsjaren. Gemiddeld gezien worden meer begeleidingsuren gerealiseerd vergeleken met andere regio’s.

Welbevinden

In het Noorden is het welbevinden van beginnende docenten in het voortgezet onderwijs gevolgd gedurende drie jaar. Uit studies van Harmsen e.a. is gebleken dat inwerktrajecten op effectieve wijze stress-oorzaken en -gevolgen reduceren. Begeleiding en werkdrukreductie zijn van doorslaggevende waarde voor starters om door te zetten, ondanks de hoge stress die het beroep van docent in de beginfase voor sommige starters met zich meebrengt. Het zelfvertrouwen van starters en de betrokkenheid van de leerlingen bij de lessen van starters nemen zichtbaar toe naar verloop van tijd.

Benchmarktechniek

Het is niet gemakkelijk om vorderingen in gedrag overzichtelijk in kaart te brengen en op zinvollewijze te normeren. Meestal wordt dat gedaan door gemiddelden met elkaar te vergelijken en afwijkingen op significantie te toetsen. Hierbij kan de steekproef parten spelen en moeten normen steeds ‘ververst’ worden. Deze benchmarktechniek hebben we kritisch onder de loep genomen en een alternatief voor ontwikkeld. Door deze innovatieve benchmarktechniek wordt ruimte voor verbetering beter in kaart gebracht en inzichtelijker gemaakt. De onderzoekers hopen deze benchmarktechniek breder te kunnen implementeren ten behoeve van het meten van vorderingen in de ontwikkeling van vaardigheden, opinies, reviews en beoordelingen.

Partnerschappen in de begeleiding

Overigens slagen niet alle scholen er in de begeleiding van beginnende docenten goed te organiseren. Om de begeleiding van starters verder te verbeteren is het belangrijk dat scholen en lerarenopleidingen samen optrekken. Dat gebeurt onder andere in partnerschappen, zoals Opleidingsscholen en regionale projecten voor de aanpak van het lerarentekort. Daar wordt nu hard aan gewerkt in heel Nederland en in het Noorden niet minder.