Stadslogistiek: hoe kan het beter?

Iets thuis laten bezorgen, zelfs als het uit de buurt komt. Met de komst van het Coronavirus bleek het een uitkomst. Toch is de ontwikkeling van on-demand delivery al langer gaande. Als partners in het nieuwe Europees onderzoeksproject Ulaads bekijken de teams van onderzoekers Paul Buijs (FEB) en Ward Rauws (FRW) hoe goederen sneller, slimmer en duurzamer de stad in en uit kunnen.

Je boodschappen worden thuis gebracht, je avondeten staat binnen 20 minuten voor de deur en je vieze schoenen worden binnen een uur prachtig gepoetst geretourneerd door een koerier. Achter dit gemak gaat een complex logistiek proces schuil. Met algoritmes worden jouw bestellingen gekoppeld aan bezorgers, die dag en nacht door de stad rijden om spullen zo snel mogelijk bij jou te krijgen. Alleen al in de stad Groningen rijden er dagelijks tientallen busjes en honderden fietskoeriers door de stad maaltijden, boodschappen en pakketjes af te leveren bij bewoners.

Uitdagingen

Consumenten verwachten steeds meer gemak, snelheid en eenvoud, maar de groei van vervoersstromen leidt tot problemen. Dit geldt in het bijzonder voor binnensteden, omdat daar de straten vaak nauw zijn, de publieke ruimte intensief wordt gebruikt en er veel verschillende logistieke stromen samen komen. In Groningen betekent dit dat straten regelmatig worden geblokkeerde door een vrachtwagen die worden gelost. Ook zorgen al die vervoersbewegingen meer fijnstof en CO2 uitstoot. In onderzoeksproject ULaaDS (Urban Logistics as an on-Demand Service) wordt naar duurzame alternatieven gezocht.

Duurzamer en slimmer

Het onderzoek brengt in kaart gebracht welke bestaande en nieuwe technologieën kunnen bijdragen aan het aanpakken van deze uitdagingen. “Om die technologie slim in te zetten zijn nieuwe modellen nodig” aldus Paul Buijs, “en dan gaat het zowel om het ontwikkelen van modellen die de logistieke planning ondersteunen als om de verdienmodellen achter de technieken.” Om grip te krijgen hoe deze innovaties binnensteden gaan veranderen zal het Ulaads team ook scenario’s ontwikkelen. Niet in een poging de toekomst te voorspellen, maar samenwerking en besluitvorming in reactie op mogelijke en wenselijke toekomsten te ondersteunen. Tot slot, gaat het team onderzoeken hoe met beleid en regels de veranderingen op adaptieve wijze kunnen worden bijgestuurd. Planoloog Ward Rauws zegt hierover: “Technologisch is er veel mogelijk, maar hoe pakt dat uit voor de stad en haar bewoners? Willen we wel 24/7 bezorgbusjes in de straten? Ik ga onderzoeken hoe overheden publieke belangen kunnen borgen terwijl zo ook ruimte laten voor innovaties die we nu nog niet kunnen voorstellen.”

De brede, interdisciplinaire onderzoeksopzet vraagt om teamwerk. Daarom doen ook RuG onderzoekers Evrim Ursavas en Jos Arts mee aan het project, en zijn promovenda Pinar Ozyavas en post-doc onderzoeker Paul Plazier aangetrokken. De Groningse samenwerking reikt verder. Ook bezorg-startup Dropper, de Gemeente Groningen en het OV-bureau Groningen-Drenthe zetten hun kennis en ervaringen in voor het project.

Experimenten in de stad

Spannend aan het project is dat er ook experimenten worden gedaan. Niet via simulaties of op de Zernikecampus, maar echt in de binnenstad van Groningen.

1. Het opzetten van een deelplatform voor bakfietsen en lichte elektrische vrachtvoertuigen.
2. Toevoegen van logistiek (bijv. pakketkluizen) aan de vervoersknooppunten, Reis via Hub - van het OV Bureau.
   

Naast Groningen, worden ook experimenten in Bremen (Duitsland) en Mechelen (België) gedaan. Zo kan in vergelijkende zin worden bekeken wat werkt in welke stedelijke context en vooral waarom.

De voortgang van ULaaDS is tevens te volgen via de website van het noordelijke Innovatiecentrum Hive.mobility.