Promotie: dhr. B. Lewis Evans, 16.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Testing models of driver behaviour

Promotor(s): prof.dr. K.A. Brookhuis

Faculteit: Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Automobilisten schatten risico’s verkeerd in

Iedereen heeft een eigen mening over het hoe en waarom mensen zich in het verkeer gedragen en zelfs de verkeerspsychologie, een vakgebied dat zich bij uitstek hiermee bezig houdt, kent modellen en theorieën die uiteenlopen of zelfs tegenstrijdig zijn. Meestal worden dergelijke modellen eenmalig gepubliceerd maar zelfs de wat meer gevestigde theorieën zijn vaak gebrekkig empirisch onderbouwd. Het proefschrift van Ben Lewis-Evans omvat een poging om dit gebrek te herstellen door de belangrijkste assumpties van een aantal vooraanstaande modellen te toetsen. In het bijzonder theorieën die uitgaan van constante monitoring van de rij-taak zoals de Task Difficulty Homeostasis theorie, de Risk Allostasis theorie en het Risk Monitor model. Deze zijn bestudeerd in vergelijking met drempel-reactie theorieën zoals de Zero-Risk theorie en het Multiple Comfort Zone model.

De resultaten van Lewis-Evans zet vraagtekens bij het idee dat bestuurders van motorvoertuigen constant risico’s waarnemen en bewust risico’s nemen. Eigenlijk blijkt dat zij in hun taakuitvoering gewoontedieren zijn, meestal rijden op de automatische piloot, soms onbewust de regels overtredend en misschien zelfs beïnvloed door emoties zonder dat ze het in de gaten hebben. In het kort komt auto leren rijden neer op leren niet bang te zijn, en om een bekende uitspraak van Wagenaar (1992) te parafraseren: mensen lopen wel risico’s maar nemen of voelen ze niet. Dat verkeersdeelnemers uiteindelijk lang niet altijd, of zelfs zelden, risiconemers zijn zet vraagtekens bij de cultuur van de beschuldigende vinger en nodigt uit tot een meer methodische en complexe systeembenadering van de verkeersveiligheid.

Zie ook het persbericht: Automobilisten gaan langzamer rijden door verborgen afbeeldingen

Ben Lewis-Evans (Nieuw Zeeland, 1979) studeerde sociale wetenschappen aan de universiteit van Waikato, NZ en deed zijn promotieonderzoek bij de Verkeers- en Omgevingspsychologie-groep van de afdeling Klinische en ontwikkelingsneuropsychologie van de RUG. Hij is daar werkzaam als universitair docent.