Early life influences, sex differences and stress vulnerability. The impact of maternal separation on adult stress sensitivity in rats

Promotie: mw. H.J. Hulshof, 14.30 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Early life influences, sex differences and stress vulnerability. The impact of maternal separation on adult stress sensitivity in rats

Promotor(s): prof.dr. J.A. den Boer, prof.dr. P.G.M Luiten

Faculteit: Medische Wetenschappen

Stress en stemmingsstoornissen

Dat vrouwen vaker last hebben van stemmingsstoornissen (zoals depressie) dan mannen, heeft er wellicht mee te maken dat ze gevoeliger zijn voor stress. Het precieze verband tussen stemmingsstoornissen en stress is nog onopgehelderd, maar er zijn aanwijzingen dat de verstoring van slaap en/of de aanmaak van nieuwe hersencellen hierbij een rol speelt.

Henriëtte Hulshof bracht dit verband nader in kaart. Ze zette een experiment op waarin vrouwelijke en mannelijke ratten werden blootgesteld aan verschillende vormen van stress. Vrouwelijke ratten bleken veel hogere stresshormoonspiegels te ontwikkelen dan mannelijke ratten, onafhankelijk van het soort of de ernst van de stress waaraan ze werden blootgesteld. De gevolgen hiervan waren echter kleiner dan verwacht. Vrouwtjesratten sliepen na stressvolle ervaringen niet slechter dan mannetjesdieren. Ook wat betreft de aanmaak van nieuwe hersencellen vertoonden de mannetjes- en vrouwtjesdieren geen significante verschillen.

Ook onderzocht Hulshof of ratten anders op stress reageren wanneer ze kort na hun geboorte enige tijd bij hun moeder worden weggehaald. Anders dan werd aangenomen, verstoorde dit de normale (hersen)ontwikkeling niet en verhoogde dit de gevoeligheid voor stress evenmin. De ontwikkeling van stemmingsstoornissen is waarschijnlijk het resultaat van een complexe interactie tussen de erfelijke eigenschappen, sekse, pre- en postnatale ontwikkelingsfactoren en stresservaringen in het latere leven, suggereert de promovenda. In het onderzoek naar het ontstaan van stemmingsstoornissen zou deze interactie meer aandacht moeten krijgen.

Henriëtte Hulshof (Stadskanaal, 1982) studeerde medische biologie aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Ze verrichtte haar onderzoek aan de onderzoeksgroep Moleculaire Neurobiologie van de RUG en de afdeling Psychiatrie van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Het onderzoek werd mede gefinancierd door de farmaceutische firma’s Organon en Schering-Plough. Hulshof werkt inmiddels als onderzoeker aan de universiteit van Freiburg, Duitsland.