The star formation & chemical evolution timescales of two nearby dwarf spheroidal galaxies

Promotie: dhr. T.J.L. de Boer, 11.00 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: The star formation & chemical evolution timescales of two nearby dwarf spheroidal galaxies

Promotor(s): prof.dr. E. Tolstoy

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

Chemische evolutie van sterrenstelsels

Door het bestuderen van de eigenschappen van individuele sterren in nabijgelegen sterrenstelsels is het mogelijk om de vorming van deze stelsels met ongeëvenaarde precisie te bestuderen. Op die manier kan worden bepaald wat de opbouw is van verschillende generaties sterren en chemische elementen in sterrenstelsels, en hoe deze is veranderd over kosmische tijd. Thomas de Boer ontwikkelde een nieuwe, innovatieve methode om alle bestaande informatie van nabijgelegen sterrenstelsels te combineren, zoals kleur-helderheid diagrammen en datasets van spectroscopische waarnemingen, die de hoeveelheden chemische elementen in sterren meten. Deze nieuwe techniek paste hij toe op twee nabijgelegen dwergsterrenstelsels in de Lokale Groep, die een uitstekend ‘laboratorium’ zijn om de vorming en evolutie van sterrenstelsels te bestuderen.

De Boer bepaalde de nauwkeurige stervormingsgeschiedenis van de Sculptor en Fornax dwergstelsels. Die geschiedenis vertelt ons wanneer elke generatie sterren is gevormd, en met welk metaalgehalte. Informatie die hij gebruikte om de leeftijd van individuele sterren te bepalen, waarvan gemeten was wat de hoeveelheden van verschillende chemische elementen zijn. Op deze manier is het voor het eerst mogelijk om te bestuderen hoe de chemische elementen veranderen als een functie van tijd. Met behulp van deze gegevens kon in detail bepaald worden hoe verschillende processen het sterrenstelsel gevormd hebben dat we vandaag de dag zien. Ook kon De Boer bepalen wat de tijdschaal is van belangrijke fases in de evolutie van een sterrenstelsel, zoals de leeftijd waarop supernovae van verschillende typen een invloed beginnen uit te oefenen op de hoeveelheden chemische elementen in het stelsel. De resultaten voor het Sculptor dwergstelsel werden ook gebruikt om theoretische modellen voor sterrenstelsels te testen.

Thomas de Boer (Edam-Volendam, 1983) studeerde Astronomy & Astrophysics aan de Universiteit van Amsterdam. Het onderzoek werd uitgevoerd bij het Kapteyn Instituut voor Sterrenkunde en gefinancierd uit een Vici-beurs van NWO.