Chronobiologe Martha Merrow in het wetenschapsprogramma Labyrint

'Zomertijd is ongeveer een van dwaaste dingen die we kunnen doen,’ zegt de Groningse chronobiologe prof. dr. Martha Merrow in een aflevering over de biologische klok die het wetenschapsprogramma Labyrint woensdagavond uitzendt. ‘Als gevolg ervan lijdt tachtig procent van de mensen aan een soort sociale jetlag.’

Labyrint: woensdag 22 februari, 20.50 uur Ned 2

De Biologische Klok

De biologische klok speelt een onmisbare rol in ons lijf. Het bepaalt niet alleen ons slaap- en waakritme, maar regelt bijna alle processen in ons lichaam, denk aan spijsvertering, bloeddruk of de werking van de nieren. Alles in ons lichaam heeft een ritme. Dat betekent ook dat de cellen in ons lichaam gedurende de dag meer of minder gevoelig zijn voor bepaalde stoffen. De werking van een medicijn of een giftige stof wordt dus ook beïnvloed door de klok.

Dat principe wordt gebruikt bij chronotherapie: de behandeling van kankerpatiënten met chemotherapie is daarbij afgestemd op het ritme van het lichaam. De chemo wordt toegediend op het moment van de dag dat het lichaam daar het meest gevoelig voor is. En dit lijkt te werken: er zijn betere resultaten, terwijl de bijwerkingen minder heftig zijn. Waarom is chronotherapie nog niet in Nederland geïntroduceerd?

Volgens moleculair bioloog Bert van der Horst moeten opleidingen geneeskunde meer aandacht besteden aan de biologische klok. ‘’Artsen weten vaak niet hoe groot haar invloed is op het menselijk lichaam is’’, aldus Van der Horst.

Maar niet alleen de medische industrie houdt te weinig rekening met de klok, ook wij zelf negeren ons intern horloge. Tachtig procent van de Nederlandse bevolking lijdt aan een ‘sociale jetlag’, stelt chronobiologe Martha Merrow. We luisteren beter naar onze ‘sociale klok’, onze afspraken en ons werk, dan naar ons biologische ritme. Merrow onderzoekt al jaren de gevolgen hiervan en ontdekte een duidelijk verband met obesitas.