Proliferation and autophagic degradation of peroxisomes in Hansenula polymorpha

Promotie: dhr. T. van Zutphen, 13.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Proliferation and autophagic degradation of peroxisomes in Hansenula polymorpha

Promotor(s):prof.dr. I.J. van der Klei

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

Peroxisomaal eiwit Pex3 betrokken bij afbraak organel

Een karakteristieke eigenschap van eukaryote cellen is de aanwezigheid van celorganellen. Gisten zijn geschikte modelorganismen voor onderzoek aan fundamentele celbiologische processen zoals organelvorming en afbraak. Deze ééncellige eukaryoten hebben een groot aantal experimentele voordelen, waaronder het gemak waarmee genetische modificaties kunnen worden aangebracht.

Het onderzoek dat Tim van Zutphen beschrijft in zijn proefschrift richt zich op de vorming en afbraak van peroxisomen in de gist Hansenula polymorpha.

Met behulp van transcriptoom-analyse onderzocht Van Zutphen welke genen tot expressie komen wanneer de proliferatie van peroxisomen wordt geïnduceerd. Kort na inductie van peroxisoomproliferatie was de hoeveelheid transcript van de transcriptiefactor Mpp1 bijna 400 keer verhoogd. PEX genen betrokken bij peroxisoom-vorming werden echter nauwelijks geïnduceerd.

Vervolgens onderzocht Van Zutphen de rol van de peroxisomale eiwitten Pex14 en Pex3 in de afbraak van het organel. Kunstmatige verwijdering van Pex3 van het organel bleek een nog niet eerder waargenomen vorm van afbraak te induceren, die vervolgens ook betrokken bleek te zijn bij de verwijdering van beschadigde organellen door oxidatieve stress.

Tim van Zutphen (Utrecht, 1980) studeerde biotechnology aan de Universiteit van Wageningen. Zijn promotieonderzoek deed hij bij de Rijksuniversiteit Groningen bij het Groningen Biomolecular sciences and Biotechnology institute (GBB), afdeling Moleculaire Celbiologie. Zijn promotieonderzoek werd gefinancierd door NOW. Inmiddels is hij werkzaam als post-doc bij the University of Graz, Institute of Molceular Biosciences in Oostenrijk.