CD20 targeting and beyond

Promotie: mw. A.J. Stel, 14.45 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: CD20 targeting and beyond

Promotor(s): prof.dr. L.F.M.H. de Leij, prof.dr. J.C. Kluin-Nelemans

Faculteit: Medische Wetenschappen

 

Nader inzicht in werking nieuw kankermedicijn BIS20x3

Een aanzienlijk aantal B-cel gerelateerde ziekten, zoals lymfomen, maar ook reumatoïde artritis, SLE, vasculitis en sommige huidziekten, wordt momenteel behandeld met B-cel gerichte medicijnen. Anti-CD20 therapie (Rituximab) is van deze medicijnen verreweg het meest bekende. Het gebruikt het eigen afweersysteem van de patiënt om kankercellen op te ruimen. Promovenda Alja Stel onderzocht een nieuw medicament, BIS20x3, dat op een vergelijkbare manier te werk gaat. Het is enerzijds gericht tegen het eiwit CD20 op B-cellen en anderzijds herkent het CD3 op T-cellen. Zowel B- als T-cellen maken deel uit van het afweersysteem.

Stel concludeert dat BIS20x3 in staat is T-cellen tumorspecifiek naar een CD20-positieve B-cel te sturen, om deze vervolgens op te ruimen. Daarbij moet de T-cel gestimuleerd worden. Dit gebeurt via de binding aan CD3. Hiernaast is voor volledige activatie van de T-cel een tweede signaal van buitenaf nodig, costimulatie genoemd. Omdat B-cellen zelf in staat zijn deze costimulatie te verzorgen, kunnen zij een belangrijke rol spelen in hun eigen ondergang. Binding van een antilichaam aan CD20 op een B-cel leidt tot diverse reacties in en op de B-cel, concludeert de onderzoekster. Mede hierdoor kan de B-cel gevoeliger worden voor andere, in combinatie gegeven, therapieën. De resultaten van dit nieuwe kankermedicijn zijn, kortom, bemoedigend. Nader inzicht in de CD20-functie kan een bijdrage leveren aan de behandeling van B-cel gerelateerde aandoeningen.

Alja Stel (Emmen, 1976) studeerde geneeskunde te Groningen. Ze verrichtte haar onderzoek aan de afdeling Medische Biologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) en binnen onderzoeksschool GUIDE. Het onderzoek werd mede gefinancierd door de J.K. de Cock Stichting en de Stichting Sacha Swarttouw-Hijmans. Stel werkt momenteel als reumatoloog in opleiding in het UMCG.