Voorspellingen voor twee meerderheidscoalities

Sociologen Liza van den Enk, Jelmer Draaijer, Jacob Dijkstra en Frans Stokman voorspellen de inhoud en slagingskans voor twee mogelijke coalities: de rechtse coalitie PVV, VVD, NSC, BBB en de midden coalitie GLPvdA, VVD, NSC, D66 en BBB.

Naar aanleiding van de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023 is dit voor de zevende keer een voorspelling van de uitkomsten van de coalitieonderhandelingen. In 2021 was de voorspelling dat een coalitie van VVD, D66, CDA en CU het niet eens zou worden over het onderwerp migratie. Dit correct voorspelde feit maakt dat er nu, slechts 2,5 jaar later, nieuwe onderhandelingen gaande zijn. De huidige voorspelling richt zich op twee mogelijke meerderheidscoalities. Allereerst de rechtse coalitie van PVV, VVD, NSC & BBB, die op dit moment aan het onderhandelen is. En als tweede de midden coalitie GLPvdA, VVD, NSC, D66 & BBB. Deze coalitie is in de media nog weinig naar voren gekomen, maar is de enige realistische optie als meerderheidscoalitie in zowel de Eerste als Tweede Kamer.

Belangrijkste issues in de onderhandelingen

De voorspelling is gedaan op basis van debatten in de aanloop naar de verkiezingen, de verkiezingsprogramma’s, de Stemwijzer en het Kieskompas. Daaruit is een lijst van tien verschillende onderhandelingspunten opgesteld, waarvan de verwachting is dat die belangrijk zullen zijn in de lopende en eventueel komende onderhandelingen:

1. Nederland moet zich inzetten voor het klimaat, ook als andere landen dit niet doen
2. Het bouwen van woonwijken op landbouwgrond moet makkelijker worden
3. Minimumloon moet omhoog naar 16 euro
4. Eigen risico moet worden afgeschaft
5. Aantal migranten
6. Er moet meer samenwerking komen binnen de Europese Unie
7. De belasting op vermogen boven de 57.000 euro moet omhoog
8. Stikstofreductie in 2035: omgevingswaarden voor stikstofreductie
9. Energie moet duurzamer, ook als de energierekening dan duurder wordt
10. Afbouw steun verduurzaming bedrijven
    

Contact

Het volledige rapport Coalitievoorspelling 2024 (pdf). Meer informatie via Prof.dr. Frans N. Stokman, +31 6 22 43 0123, f.n.stokman@rug.nl.