Studiemiddag: Spiritualiteit moet je doen

De Groningse theologie-opleidingen vieren Internationale Vrouwendag met lezingen over de spirituele kant van ‘typisch’ vrouwelijke bezigheden als breien, haken, dansen en tuinieren. Met een knipoog naar deze traditionele (vrouwen)taken gaan drie feministische theologen in gesprek over de spiritualiteit van deze alledaagse handelingen onder het motto ‘Spiritualiteit moet je doen’.

Kan dat, spiritualiteit vinden in handwerken of koken? Zeker! Ooit zei Thomas à Kempis tegen zijn novicen dat zij door handelingen steeds weer te herhalen, of het nu bidden, bijbellezen, koken of tuinieren was ze uiteindelijk de ‘juiste’ gevoelens zouden krijgen. Nu zouden we zeggen dat je door ze te doen dichter bij jezelf, bij je kernwaarden, bij God kan komen.

Toch werden juist deze huiselijke bezigheden lang gezien als ‘vrouwending’, en (dus?) als oppervlakkig. Ze zouden je afhouden van het ‘echte’ geestelijke leven. Die gedachte is door feministen sterk gekritiseerd. Zij laten zien dat oude handwerken worden gebruikt om vorm te geven aan wat iemand belangrijk vindt. Een boom inpakken met breiwerk doe je als aanklacht tegen milieuvervuiling of tegen omhakken. En al die kook- en eetgroepen die door buurthuizen en kerken worden georganiseerd maken duidelijk dat niet alleen samen eten verbindend werkt, maar juist ook het samen koken. En ook in dans drukken mensen uit wat hen beweegt, of ontdekken ze dat al dansend.

Een studiedag over de spiritualiteit van het doen. Dat betekent niet alleen praten, maar ook écht doen. Daarom eindigt de studiemiddag met een workshop bibliodans.

Programma

Lezing 1: Spiritualiteit van het alledaagse

Het alledaagse wordt vaak gezien als oppervlakkig, zowel in spiritueel als intellectueel opzicht. Maar is dat eigenlijk wel zo? Welke religieuze, spirituele en intellectuele dimensies lichten op wanneer ook in het dagelijks leven en de activiteiten die daar plaatsvinden sporen van het hogere oplichten? Over welke activiteiten en sporen gaat het hier en is het toeval dat het vooral vrouwen zijn dit ter sprake brengen?

Maaike de Haardt is emerita professor voor Religie en Gender aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Zij doet onderzoek op het snijvlak van Religie en Gender met speciale aandacht voor religiositeit in en van het alledaagse, de stad en (beeldende) kunst.

Lezing 2: The Knitting Church: Feminist Theology in Practice (lezing in het Engels)

The knitting, stitching and sewing of women used to be of great economic importance in the household as well as in the church. Although textiles and clothes have become cheap products, many women still knit, stitch and sew. This indicates that needlework is more than just an economic activity, but holds another value to those performing these handicrafts, including religious or spiritual value.

The renewed knitting practices of women within the national Lutheran Church of Denmark are a case in point. With their knitting of baptism-cloths (dåbsklude), women are putting their mark on the baptism and place themselves right in the centre of church-life.

By taking a closer look at the emergence of such a new practice as knitting, religion (or beliefs proceeding from behavior), is studied, and in particular the role of women in this process.

Dr. Anne Kjærsgaard studeerde aan de Universiteit van Aarhus, Denemarken, en promoveerde aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Nu is ze postdoctoraal onderzoeker. Ze doet onderzoek naar 'geleefd geloof' en 'materiaal geloof'.

Lezing 3: Spiritualiteit in Bibliodans: Doen! Of toch niet?

Vanuit mijn ervaring als beoefenaar en begeleider van bibliodans stel ik een vraag bij het motto van deze dag: Spiritualiteit moet je doen! Bibliodans is: creatief dansen naar aanleiding van teksten uit de Bijbelse traditie. Hierbij speelt de afwisseling van doen en waarnemen een belangrijke rol. Dansend verbeelden van de tekst is niet genoeg om de betekenis ervan te ontdekken. Het is ook nodig na te gaan wat dat in lichaam en gemoed oproept. Juist in de wisselwerking van doen en gewaarworden kan de betekenis van de tekst zich ontvouwen. In bibliodans oefent de danser zich in een houding van wat contemplatie in actie wordt genoemd.

Workshop bibliodans: Doen? Of toch niet?

Waag de stap en doe mee met een workshop bibliodans! Dans en neem waar! Oefen jezelf in een houding van contemplatie in actie. Ontdek wat het verhaal van Martha en Maria (Lukas 10: 38-42) je te zeggen heeft. Je hoeft geen ballerina te zijn of een uitgesproken ritmegevoel te hebben om mee te kunnen doen. Nieuwsgierigheid naar wat het dansen je brengen kan, dat is belangrijk. Als begeleider zorg ik voor een ontspannen sfeer. Ik geef duidelijke aanwijzingen hoe je alleen of met elkaar een verhaal in dans kunt beleven. Wereldmuziek zet de ton en geeft plezier.

Dr. Riëtte Beurmanjer, theoloog, pionier van de bibliodans. www.riettebeurmanjer.nl. Zij is in 2019 gepromoveerd op het proefschrift: Tango met God? Een theoretische verheldering van bibliodans als methode voor spirituele vorming.

Programma opzet

• 12.30-13.00 u Inloop met koffie en thee
• 13.00-13.15 u Welkom en introductie op het thema
• 13.15-13.55 u Lezing Maaike de Haardt
• 13.55-14.30 u Lezing Anne Kjaersgaard
• 14.30-14.45 u Pauze met koffie en thee
• 14.45-15.25 u Lezing Riëtte Beurmanjer
• 15.25-16.00 u Algemene discussie
• 16.00-16.15 u Pauze met koffie en thee
• 16.00-17.00 u Workshop dans

Meer informatie

Zie voor meer informatie en aanmelding de website van de Protestantste Theologische Universiteit.