Landscapes of fear in anthropogenic environments: how landscapes of fear created by humans and wolves affect deer behavior and structure ecosystems
Promotie: | B. (Bjorn) Mols |
Wanneer: | 28 mei 2024 |
Aanvang: | 14:30 |
Promotors: | prof. dr. ir. C. (Chris) Smit, prof. dr. D.P.J. Kuijper, prof. dr. J. Cromsigt |
Waar: | Academiegebouw RUG |
Faculteit: | Science and Engineering |
Mensen en wolven creëren landschappen van angst
In door mensen gedomineerde omgevingen worden prooisoorten, zoals herten en wilde zwijnen, geconfronteerd met de dubbele dreiging van mensen én grote carnivoren zoals wolven. Daardoor moeten zij hun gedrag aanpassen, wat invloed kan hebben op ecosystemen. Bjorn Mols concludeert in zijn proefschrift: ‘Hoewel de menselijke invloed groot is, kan de terugkeer van wolven ecologische voordelen bieden omdat wolven extra landschappen van angst kunnen introduceren, wat aanzienlijke effecten kan hebben op het ecosysteem.’
Mols onderzocht hoe zowel mensen als wolven het gedrag van hoefdieren beïnvloeden en wat de daaruit voortvloeiende gevolgen zijn voor ecosystemen. Een beter begrip van hoe door mens en wolf veroorzaakte landschappen van de angst ecosystemen beïnvloeden, kan het natuurbeheer in een veranderende wereld verbeteren.
Mols: ‘Ondanks wereldwijd een aanzienlijk verlies aan biodiversiteit, koloniseren grote carnivoren en herbivoren opnieuw door de mens gedomineerde omgevingen in delen van de wereld. Deze dieren fungeren als ecosysteemingenieurs: door hun activiteiten vormen ze het landschap. De aanwezigheid van mensen heeft echter een sterke invloed op het gedrag van wilde dieren, wat hun ecologische rol kan belemmeren.
Recreatieve activiteiten bleken het ruimtegebruik van hoefdieren in zones en nabij paden te verminderen. Deze vermindering leidde tot cascade-effecten, waaronder minder vraatschade aan vegetatie, betere prestaties van jonge boompjes, lagere dichtheden van teken en lagere koolstofvoorraden in bodem, strooisel en vegetatie in de buurt van paden.
Wolven introduceerden extra risicofactoren, waarbij herten de kerngebieden van wolven vermeden. Deze bevindingen tonen aan dat de aanwezigheid van de mens een significante invloed heeft op ecosystemen, waarbij de structuur van het landschap, de dynamiek van ziektedragers en de koolstofcyclus worden veranderd - cruciale overwegingen in onze snel veranderende wereld. Ondanks de aanzienlijke invloed van de mens kan de terugkeer van wolven extra effecten introduceren op het gedrag van hoefdieren, waardoor onze ecosystemen verder worden vormgegeven.’