Menselijke stamcel herstelt beschadigde speekselklier na bestraling

Het is onderzoekers van het Universitair Medisch Centrum Groningen voor het eerst gelukt om een door bestraling beschadigde speekselklier in een muis te laten herstellen met behulp van menselijke stamcellen. Hiermee komt de ontwikkeling van stamceltherapie voor patiënten met een droge mond na bestraling in het hoofdhalsgebied een stapje dichterbij. De onderzoekers publiceren vandaag over hun bevindingen in het wetenschappelijk tijdschrift Stem Cells.

In Nederland wordt jaarlijks bij zo’n 2500 patiënten een tumor in het hoofdhalsgebied vastgesteld. Helaas functioneren bij veertig procent van de patiënten die hiervoor worden bestraald, de speekselklieren daarna niet meer goed, waardoor ze altijd last hebben van een droge mond. Dit heeft grote invloed op de kwaliteit van leven van deze patiënten. Door de droge mond is spreken en gewoon eten bijna niet mogelijk en kan er ernstig tandbederf optreden.

Ontzien bij bestraling

Recent is in Groningen een onderzoek gestart om zó te bestralen, dat een gebiedje in de speekselklier dat extra gevoelig is voor bestraling en daardoor voor veel schade aan de speekselklier zorgt, zoveel mogelijk te ontzien. Echter, soms moet ook dit gebiedje waarin zich stamcellen bevinden, bestraald worden en kan het ontstaan van een droge mond niet worden voorkomen.

Stamceltherapie

Een mogelijke oplossing hiervoor is een therapie met stamcellen. Stamcellen zijn cellen die nog in staat zijn om zich te ontwikkelen tot verschillende typen lichaamscellen. Volwassen speekselklierstamcellen kunnen de schade aan een speekselklier na bestraling herstellen. Hiervoor moeten de stamcellen voor bestraling uit de speekselklier gehaald worden en na bestraling teruggeplaatst worden in de speekselklier, zodat de stamcellen de speekselklier kunnen herstellen.

Herstel speekselproductie

Rob Coppes, hoogleraar bij de afdelingen Radiotherapie en Celbiologie, en zijn onderzoeksgroep is het gelukt om stamcellen te isoleren uit een menselijke speekselklier, deze op te kweken in het laboratorium en te laten vermeerderen en vervolgens terug te plaatsen in de bestraalde speekselklier van een muis. Na transplantatie van de stamcellen in de muis, herstelde de speekselproductie en verbeterde het herstellende vermogen van de bestraalde speekselklieren.

Volgens Coppes duurt het nog wel een paar jaar voordat stamceltherapie beschikbaar is voor patiënten, maar is met deze ontdekking een belangrijke stap gezet naar de klinische toepassing.

Meer informatie

• Link naar de publicatie in StemCells
• Contact: persvoorlichting UMCG, bereikbaar via (050) 361 2200