Overproduction of membrane protein overproduction in Bacillus subtilis

Promotie: mw. J.C. Zweers, 12.45 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Overproduction of membrane protein overproduction in Bacillus subtilis

Promotor(s): prof.dr. J.M. van Dijl

Faculteit: Medische Wetenschappen

Bacillus subtilis geschikt voor productie nieuwe antibiotica

De membraaneiwitten van de bacterie Bacillus subtilis bieden mogelijkheden voor de productie van nieuwe antibiotica, onder meer tegen de gevaarlijke Staphylococcus aureus. Dat blijkt uit onderzoek van promovenda Jessica Zweers. Bacteriële membraaneiwitten vervullen vele essentiële taken in de cel en zijn daarom potentieel interessant voor de ontwikkeling van nieuwe antibiotica. Onderzoek naar membraaneiwitten loopt echter achter ten opzichte van andere eiwitten, omdat het moeilijk is ze in grote hoeveelheden te produceren, te zuiveren en kristalliseren.

In haar proefschrift beschrijft Zweers de ontwikkeling van de gram-positieve microbiële celfabriek B. subtilis als gastheer voor de overproductie van membraaneiwitten en de daarop volgende opzuivering. Ze stelt vast dat twee stressreactiesystemen de membraaneiwitoverproductie in B. subtilis beperken (het σW regulon en het CssRS twee-componentensysteem). Beide systemen kunnen echter onderdrukt worden, waardoor de opbrengst van bepaalde overgeproduceerde membraaneiwitten drastisch verbetert. Zweers brengt het netwerk aan stressreacties in kaart dat in de cel ontstaat, wanneer deze wordt aangezet tot overproductie van membraaneiwit. Volledige onderdrukking van relevante stressreacties werkt soms contraproductief, zo stelt ze vast. Juist wanneer stressreacties slechts ten dele worden geremd, neemt de overproductie van membraaneiwit toe.

Jessica Zweers (Hardenberg, 1983) studeerde farmacie en Medical and Pharmaceutical Drug Innovations te Groningen. Ze verrichtte haar onderzoek aan de afdeling Medische Microbiologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) en binnen onderzoeksschool GUIDE. Het onderzoek werd mede gefinancierd door de European Science Foundation en NWO-ALW. Zweers werkt inmiddels als docent aan de Hanzehogeschool in Groningen.