Modulation of endogenous H2S production. Its role in hibernation and pharmacological cell protection

Promotie: mw. F. Talaei, 16.15 uur, Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Modulation of endogenous H2S production. Its role in hibernation and pharmacological cell protection

Promotor(s): prof.dr. R.H. Henning, prof.dr. M. Schmidt

Faculteit: Medische Wetenschappen

Mechanisme ter bescherming van cellen tijdens winterslaap verder ontrafeld

Winterslapers, zoals de hamster, beschikken over mechanismen om hun cellen te beschermen tegen afkoeling en opwarming. Promovenda Fatemeh Talaei bestudeerde een van de mechanismen die bescherming biedt tegen opwarmschade. Deze kennis kan mogelijk worden gebruikt in de kliniek, bijvoorbeeld bij operaties, het bewaren van organen voor transplantatie, en onderkoeling. Ook lijkt het bij te dragen aan het tegengaan van versnelde veroudering bij patiënten.

Het mechanisme dat Talaei onderzocht berust op uitscheiding en heropname van serotonine, dat zorgt voor activatie van het enzym cystathionine beta synthase (CBS) waardoor de productie van H₂S (waterstofsulfide) in de cel toeneemt. Verhoging van de CBS activiteit door farmacologisch actieve stoffen, of het inbrengen van geschikte genen uit de serotonine synthese route, beschermt cellen en weefsels tegen schade door koeling.

Het CBS/H₂S mechanisme wordt door natuurlijke winterslapers gebruikt. Tijdens de koude fase van de winterslaap is er meer CBS en verhoogde productie van H₂S. In de hamsterlong leidt dit tot een substantiële verandering van structuur (‘remodeling’) door toename van de extracellulaire matrix. Bij opwarming van het dier normaliseert de CBS zeer snel en verdwijnt de remodeling. Mogelijk heeft de activering van CBS nog meer gunstige effecten tijdens winterslaap, zoals bescherming tegen opwarmschade en onderdrukking van de immuunrespons.

Fatemeh Talaei (Iran, 1982) studeerde farmacie aan de Tehran University in Iran. Zij voerde haar promotieonderzoek uit bij de Afdeling Klinische Farmacologie van het UMCG.