Het ontleedkundig laboratorium
Oratie: dhr. prof.dr. G.J.M. van Noord, 16.00 uur, Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Titel: Het ontleedkundig laboratorium
Leeropdracht: Taaltechnologie
Faculteit: Letteren
De oratie van Gertjan van Noord gaat over het automatisch ontleden van het Nederlands. Om een computer taal te laten begrijpen, is een belangrijke eerste stap automatische ontleding: welke woorden horen bij elkaar, en wat is de rol van de verschillende woorden en woordgroepen. Het maakt bijvoorbeeld nogal wat verschil of je onderwerp of lijdend voorwerp bent, getuige de volgende twee voorbeelden:
- de paus heeft gisteren een sappige biefstuk te eten gehad
- de paus heeft gisteren tweehonderd daklozen te eten gehad
In zijn rede legt Van Noord uit welke problemen de computer moet oplossen, en tot welke prestaties de computer momenteel in staat is. Daarbij worden twee - enigszins tegenstrijdige - conclusies getrokken. Aan de ene kant is de kwaliteit van de ontleding nog voor enorme verbeteringen vatbaar. Vooral als je kijkt naar de problemen die de computer heeft met allerlei onvolkomenheden in de invoer, zoals spelfouten en grammaticale fouten, of de taal van de nieuwe media zoals Twitter:
- tesssssx Normaal zou k me nu aant klaarmaken zyn vo scorro, mrgoed geen oog dicht gedaan vanacht &ben sick.. Dus f*ck school :-) #trusttteeeeeee
Ook als je gesproken taal zou willen kunnen ontleden, blijkt dat de automatische ontleding nog lang niet flexibel genoeg is. Spreektaal bestaat meestal niet uit nette zinnen:
- en verder een uh een opening God ik weet allemaal niet hoe dat heet een uh opening voor de 't luik.
De andere conclusie die in de oratie wordt getrokken is, dat de kwaliteit van de automatische ontleding voor verzorgde geschreven taal, bijvoorbeeld krantenberichten, al heel goed is, en vermoedelijk nauwelijks nog verbeterd zal kunnen worden.
In de toekomst zal het onderzoek zich daarom aan de ene kant richten op nieuwe technieken die veel flexibeler met onverwachte input om kunnen gaan. Aan de andere kant zal het onderzoek zich ook richten op de toepassing van de automatische ontleding, bijvoorbeeld als hulpmiddel bij ander taalkundig onderzoek.
Laatst gewijzigd: | 13 maart 2020 01:00 |
Meer nieuws
-
30 september 2025
Luitenant-generaal Elanor Boekholt-O’Sullivan ontvangt Aletta Jacobsprijs 2026
De Aletta Jacobsprijs 2026 van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) is toegekend aan Elanor Boekholt-O’Sullivan, de eerste vrouwelijke luitenant-generaal bij de Nederlandse krijgsmacht. De Aletta Jacobsprijs wordt op vrijdag 6 maart 2026 uitgereikt...
-
30 september 2025
Menselijke vertalers blijven nodig
Als we de media moeten geloven maakt AI deze en nog veel meer beroepen op
korte termijn overbodig. Hoogleraar Ana Guerberof Arenas heeft haar vraagtekens. In elk geval voor haar eigen vakgebied: vertalen. -
18 september 2025
De geschiedenis teruggeven aan de gemeenschap
De Groninger aardbevingsproblematiek houdt ons nog steeds bezig. Universitair docent Yuliya Hilevich werkt als projectadviseur en stagebegeleider voor het project ‘Ooggetuigen van de Gaswinning’, waarbij alles draait om de mondelinge getuigenissen...